Met groot verdriet hebben we kennis genomen van het overlijden van Arthur Rörsch. Hoewel Arthur niet direct betrokken was bij CLINTEL hebben wij in de loop der jaren vele ontmoetingen met hem gehad, meestal bij hem thuis, naast de Pieterskerk in Leiden. Ook de vele etentjes bij de Chinees om de hoek zullen ons bij blijven. Zijn boek Klimaatverandering op een Waterplaneet (Veen Magazines, 2005) is alweer 15 jaar oud maar nog altijd zeer actueel en relevant voor de klimaatdiscussie. Arthur bleef tot het eind aan toe doorwerken aan zijn ideeën over klimaatverandering en zijn coauteurs zullen dit werk ongetwijfeld gaan afronden.
Gisteren vond er een prachtige afscheidsdienst plaats in de door Arthur zo geliefde Pieterskerk. Helaas vanwege Covid-19 konden we er niet lijfelijk bij aanwezig zijn. Guus Berkhout schreef onderstaand stuk dat tijdens de dienst werd uitgesproken. We blijven ons Arthur herinneren als een wetenschappelijke veelvraat en een uiterst gedreven en nieuwsgierig mens. We wensen zijn vrouw Kiki, zijn dochter Vivien en overige familieleden veel sterkte met het verwerken van dit verlies.

Guus Berkhout
Marcel Crok

Tekst uitgesproken in de Pieterskerk in Leiden op 20 juli 2020 bij de uitvaartdienst van Arthur Rörsch: 

Voor de grote wetenschappelijke vraagstukken, zoals klimaatverandering, is het noodzakelijk een breed wetenschappelijk terrein te overzien en vele disciplines met elkaar te verbinden. Er zijn maar heel weinig wetenschappers die dat kunnen. Collega Rörsch was zo’n wetenschapper.

Door zijn jarenlange lidmaatschap van de Raad van bestuur van TNO en zijn intensieve tijd als hoogleraar Moleculaire Genetica aan de Leidse Universiteit, wist hij met zijn uitgebreide wetenschappelijke en bestuurlijke ervaring als geen ander wat er moet gebeuren om complexe vraagstukken wetenschappelijk op een juiste manier aan te pakken. Hij begreep ook, als geen ander, hoe theoretische modellen te ontwikkelen en hoe die, al tijdens de ontwikkeling te valideren om uiteindelijk in de praktijk gebruikt te kunnen worden.

Zijn laatste grote wetenschappelijke project gaat over weer en klimaat. Collega Rörsch zag heel goed dat er nu al veel bruikbare puzzelstukjes aanwezig zijn, maar dat er nog heel veel gedaan moet worden om van al die stukjes een totaal coherent plaatje te maken.

Hij zag ook heel goed dat het kunnen reconstrueren van bestaande metingen, door aan de vele knoppen van een computermodel te draaien, geen enkele garantie geeft dat het model dan ook echt deugt. Een wetenschappelijk model is pas te vertrouwen en te gebruiken, als het metingen kan voorspellen die nog moeten binnenkomen.

Juist daarom benadrukte collega Rörsch dat wetenschappelijke vooruitgang alleen mogelijk is indien theoretisch en empirisch onderzoek elkaar versterken. In zijn boek over weer en klimaat laat hij dat prachtig zien aan de hand van de processen in de ‘Diurnal Cycle’. Zo zocht hij voor de bepaling van de zeer gevoelige modelparameters de waarnemingen die daar een betrouwbare uitspraak over kunnen doen. Van groot belang, want als je dat niet zou doen, kan je een model van alles laten zeggen!

De conclusie van zijn boek is dan ook van groot belang voor het beter begrijpen van klimaatverandering: “Waterdamp heeft een thermostaatfunctie en zorgt ervoor dat de gemiddelde temperatuur van onze planeet binnen nauwe grenzen blijft.” Inderdaad, dit unieke regelproces is al miljoenen jaren essentieel voor het leven op aarde.

Laten we ervoor zorgen dat zijn boek zal worden voltooid en zal worden uitgegeven. Dan zal zijn kennis nog lange tijd van nut zijn voor vele generaties.

Arthur, namens alle collega’s van CLINTEL, we zullen je inzichten node missen!