Door Hans van Willigenburg, eerder gepubliceerd bij TPO.nl Meer lezen bij TPO.nl, neem dan een premium abonnement.

De kans dat het goed gaat komen tussen ‘s lands bekendste klimaatscepticus, Marcel Crok, en het internationale, veelvuldig aangehaalde klimaatpanel IPCC mag gerust als nihil worden ingeschat.

Marcel Crok. Still: Youtube/NPO

‘Het idee dat wij, westerlingen, schuldig zijn aan de toestand van het klimaat en dat de tijd is gekomen om boete te doen, zit er bij progressieve mensen heel diep in’
Ondanks dat Crok, een fanatieke amateur-tennisser, naar eigen zeggen “met drie nul in de derde set achter staat” tegenover het IPCC, is er geen haar op zijn hoofd die overweegt om zich neer te leggen bij de zijns inziens onzinnige conclusies die het panel steeds weer in hun rapporten trekt. Die conclusies zijn volgens hem gebaseerd op foute aannames en modellen.

‘Veel mensen zijn wakker geschud door het verregaande Covid-beleid en zien nu de parallellen met de klimaatagenda, in beide gevallen wordt een globalistische agenda aan ons opgedrongen’
Hoewel een zekere vasthoudendheid hem niet vreemd is, gruwt hij van het ‘frame’ vanuit de klimaatlobby dat sceptici, zoals Crok, vervelende obstakels zijn die klimaatbeleid zouden tegenhouden. Ofwel: lastposten die de redding van de aarde in de weg zitten met het zaaien van nodeloze twijfel en het voeren van irrelevante achterhoedegevechten.

‘Zij zetten alles op alles om de klimaatproblematiek als levensbedreigend onder de neus van de politici te wrijven’
Crok: “Ik ben het ermee eens dat ik een achterhoedegevecht voer. Maar niet omdat mijn vragen en artikelen er niet meer toe zouden doen, integendeel, maar omdat het IPCC heeft afgedwongen dat bepaalde, cruciale onderdelen in hun rapporten voortaan als settled science, als niet meer uit te dagen wetenschap, worden geclassificeerd. Waarmee het IPCC in feite zegt: ‘bek dicht, we gaan het er niet meer over hebben’.”

Dat laatste – vanuit de wetenschap bepaalde vragen buiten de wetenschappelijke orde plaatsen – is iets waar Marcel Crok altijd verbolgen over zal blijven (“als waarheidsvinding je motivatie is, en dat zou bij wetenschap altijd het geval moeten zijn, kun je toch nooit van iets zeggen dat het kritisch denken erover moet stoppen?”).

Klimaatproblematiek als levensbedreigend onder neus politici wrijven

Alvorens dieper in te gaan op de meningsverschillen tussen Crok en het IPCC, is het verhelderend te beschrijven wat precies de achtergronden zijn van hun botsende opinies.

Volgens Crok is zijn eigen wetenschappelijke houding namelijk meer integer, meer open en daarmee ook eerlijker en sportiever dan dat van het IPCC:

“Waarom zou je het onderzoek naar opwarming van de aarde niet gewoon open gooien? Waarom zou je alle fiches op CO2 zetten, terwijl variaties in de zon en de invloed van oceanen zoveel minder aandacht krijgen? Je zou als IPCC toch haantje de voorste moeten zijn om ook daar meer kennis over te vergaren? Nee hoor. Het gebeurt niet. Alles is gericht op CO2. Niet een klimaatscepticus als ik houd dingen tegen, maar het IPCC.”

‘Ik durf te beweren dat het IPCC de wetenschap afremt’
Het erkennen en benadrukken van onzekerheden mag wetenschappelijk dan misschien integer zijn, het helpt natuurlijk niet bij het agenderen van wat het IPCC ziet als een superurgent en levensbedreigend wereldprobleem: de opwarming van de aarde. Dus is het kwaadaardig van het internationale klimaatpanel om volgens hen onomstreden wetenschap buiten de discussie te plaatsen? Of is dat toch vooral logisch?

“Vanuit het IPCC bezien is het logisch,” zegt Crok.

“Zij zetten alles op alles om de klimaatproblematiek als levensbedreigend onder de neus van de politici te wrijven. En de reden dat ze die problematiek vervolgens tot het thema broeikasgassen beperken is ook logisch. Door op die broeikasgassen te focussen kunnen ze zelf relevant blijven en tegen de politiek zeggen ‘dóe iets!’. Want wat hebben politici voor instrumenten om iets aan de zon of aan de oceanen te doen? Weinig. Aan de CO2-uitstoot valt voor de politiek in ieder geval meer te sleutelen, al kun je je afvragen hoeveel.”

‘Future mass genocide‘

Eens of oneens, in de ogen van Crok en de klimaatsceptici zijn IPCC-rapporten niets meer of minder dan strategisch ingestoken lobbyrapporten, die onwelgevallig onderzoek en niet-passende data buiten de deur houden.

“Van de vijftig onderzoeken die er naar toenemende klimaatschade zijn gedaan, hebben ze er negenenveertig genegeerd. Mind you! Negenenveertig! Al die onderzoeken concludeerden: klimaatschade als gevolg van CO2 neemt niet toe! Alleen de conclusies van dat ene vijftigste onderzoek, dat hun aanname over een stijgende trend bevestigde, zijn erin gekomen.”

Crok vindt deze mate van vooringenomenheid nog steeds verbazingwekkend en praat er met stemverheffing over. Het woord ‘cherry picking’ spreekt hij vol afschuw uit.

‘Er werken mensen bij het KNMI die mijn scepsis over de relatie tussen CO2 en klimaatopwarming grotendeels onderschrijven’
“Ik durf te beweren dat het IPCC de wetenschap afremt. Niet opzettelijk natuurlijk. Niemand denkt daar ‘laat ik vandaag de wetenschap eens afremmen’. Maar dat de talloze miljarden die nu in CO2-onderzoek en CO2-reductie worden gestoken niet bij andere, minstens even belangrijke onderwerpen en onderzoeksvragen terechtkomen is bijzonder kwalijk.”

In de politieke arena kunnen de emoties over het klimaatvraagstuk hoog oplopen, weet Crok inmiddels uit ervaring.

“Er is een Europarlementariër geweest die zei dat wij van de stichting Clintel (Crok is mede-oprichter, red.) met onze klimaatsceptische standpunten ‘future mass genocide’ in de hand zouden werken. Waarmee zij feitelijk suggereerde dat we massamoordenaars zijn.”

Onrechtmatige bewering Pointer

Ook heeft het onderzoeksprogramma Pointer van KRO-NCRV ooit een aparte aflevering gemaakt om Clintel met diens tegendraadse klimaatverhaal voor eens en voor altijd onderuit te halen.

“Zeg maar gerust, mij zwart te maken,” grijnst Crok.

“Maar dat is ze niet gelukt. Sterker nog: hoewel we de rechtszaak verloren hebben, heeft de rechter de Pointer-redactie op de vingers getikt vanwege de valse beschuldiging dat Clintel gesponsord zou worden door de olie-industrie. Dat was een aperte leugen. En die gasten van Pointer baalden er behoorlijk van dat dat via de rechter op tafel kwam te liggen. Zeker toen ook de journalistieke site Villa Media het bijbehorende persbericht van de rechtbank prominent overnam, met als kop Bewering Pointer (KRO-NCRV) over lobby-groep Clintel onrechtmatig volgens rechter.“

‘Het IPCC maakt zich schuldig aan een Orwelliaanse vorm van geschiedvervalsing’
Voor de goede orde: het zou van misplaatste heroïek getuigen Crok te portretteren als een dappere eenling die tegen de malafide wetenschappers van het IPCC in het geweer komt. Of te suggereren dat de beide kampen, het IPCC versus de klimaatsceptici, alle luiken wederzijds hebben dicht gegooid. Zo is het niet.

“Er werken mensen bij het KNMI die mijn scepsis over de relatie tussen CO2 en klimaatopwarming grotendeels onderschrijven. Maar die zitten op posities waar ze geen kwaad kunnen, dat wil zeggen: ze zullen door het KNMI nooit naar voren worden geschoven om het woord te voeren over klimaatopwarming.”

Group think

Net als in het normale leven is er in de klimaatdiscussie een gezonde hoeveelheid gradaties en grijstinten, lopend van fanatici die strakke deadlines voor drastische CO2-reductie pushen alsof het de laatste kans voor de mensheid betreft tot sceptici als Crok die het huidige klimaatbeleid in Nederland zwaar overdreven vinden, zelfs als je zoals hij wel degelijk in een zekere relatie tussen de winning van fossiele brandstoffen en klimaatopwarming gelooft (“maar die relatie rechtvaardigt op geen enkele wijze de huidige paniek”).

Hoewel Crok van mening is dat het IPCC aan het hoofd staat van een kwalijke vorm van group think, wil dat niet zeggen dat hij iedereen bij het klimaatpanel beschouwt als ondeskundig of niet-integer.

“Het gros van de klimaatwetenschappers is integer en probeert naar eer en geweten zijn of haar werk te doen. Binnen de wetenschap is er alleen een hoge sociale druk om het CO2-paradigma te volgen. Doe je dat niet, dan heeft dat consequenties; voor funding, voor carrièrekansen, voor uitnodigingen om op congressen te spreken, et cetera. De meeste wetenschappers zitten niet op gedoe te wachten. Let wel, dit patroon is niet uniek voor de klimaatwetenschap, je ziet het in alle takken van de wetenschap, maar het wordt sterker als de maatschappelijke belangen groter worden.”

Hockeystickgrafiek

Crok, van oorsprong scheikundige, zegt met zoveel woorden dat hij de confrontatie met het dominante denken over klimaat nooit uit zichzelf heeft opgezocht. Dat hij als beginnend wetenschapsjournalist, in 2005, door een journalistieke prijs onverwacht op het schild is gehesen met een artikel over de zogenaamde ‘hockeystickgrafiek’ waar hij tot de dag van vandaag volledig achter staat.

Waarschijnlijk is het woord ‘hockeystick’ het meest gebruikte woord tijdens het gesprek: het staat voor de IPCC-grafiek waar Crok met zijn prijswinnende artikel op z’n minst verregaande twijfel over heeft gezaaid. Zo verregaand dat het IPCC zich destijds genoodzaakt voelde de tot dan toe onomstreden grafiek, de legendarische hockeystickgrafiek dus, enkele jaren uit hun IPCC-rapporten te verbannen.

“Bij het schrijven van dat winnende artikel heb ik hulp gehad van een gereputeerde, Vlaamse professor in de statistiek. Zij bevestigde dat er bij de hockeystick een cruciale fout in de statistiek was gemaakt. Die fout resulteerde erin dat ook als je er willekeurig door een computer gegenereerde gegevens in stopte er nog steeds een hockeystick uit rolde. Daarmee was aangetoond dat die hockeystickgrafiek een artefact is. Nou, dat sloeg in als een bom! En dat zal zeker een rol hebben gespeeld bij de toekenning van die prijs.”

‘Moet ik nou echt geloven dat die mini-temperatuurstijging sinds 1850 de wereld om zeep gaat helpen?’
Voor de minder ingevoerde lezer: de hockeystickvormige grafiek speelt in de eerdere IPCC-rapporten een belangrijke rol bij het aantonen van de plotselinge temperatuurstijging rond het jaar 1900 (“ongeëvenaard snel”, volgens datzelfde IPCC), de periode waarin uitgerekend de fossiele industrie tot bloei komt.

Crok: “Voor de klimaatlobby was dat ideaal: ineens kon je met één simpele grafiek laten zien dat het klimaat eeuwenlang vrij stabiel was geweest en dat dit beeld vanaf 1900 drastisch begint te veranderen. Ergo: wij, mensen, zijn de hoofdschuldigen.”

‘IPCC creëert fictieve trends’

“Het IPCC creëert fictieve trends. Het doet net alsof we nauwkeurig kunnen vaststellen hoe warm het vijfhonderd of duizend jaar geleden op de aarde was. Maar dat is niet zo. Dan permitteer je jezelf harde conclusies te trekken op grond van discutabele gegevens, ofwel noisy data. Betrouwbare temperatuurmetingen komen pas rond 1850 beschikbaar. Voor de periode daarvoor ben je afhankelijk van gegevens die je onder meer uit veenlagen, boomringen en oceaansediment moet zien te halen. En wat doet het IPCC? Die raapt al die data bij elkaar en gooit ze op een hoop. Om vervolgens met wetenschappelijk niet te verantwoorden stelligheden over de gemiddelde temperatuur op aarde op de proppen te komen.”

“Wie schetst mijn verbazing,” aldus Crok, “dat het IPCC die hockeystick na een aantal jaren weer in hun rapporten is gaan opnemen. Bizar. Deze nieuwe hockeystick is minstens zo dubieus als de oorspronkelijke uit 1998. Het is oude wijn in nieuwe zakken, maar blijkbaar is de hockeystick te verleidelijk voor het IPCC. Ik zie het als een Orwelliaanse vorm van geschiedvervalsing. Er is veel bewijs dat het duizenden jaren lang warmer was dan nu: gletsjers in de Alpen waren verdwenen, de boomgrens lag veel hoger op de hellingen. Maar het IPCC wil koste wat kost claimen dat de huidige opwarming uniek is.”

Crok lijkt zichzelf op verschillende momenten tot de orde te roepen en grovere termen in te slikken, maar soms geeft hij ‘m toch even van katoen:

“Moet ik nou echt geloven dat die mini-temperatuurstijging sinds 1850 de wereld om zeep gaat helpen? Ik zeg ‘zoom in godsnaam uit!’. Pas dan zie je de dingen in het juiste perspectief.”

Schuld & Boete-industrie

Gesteggel over cijfers en wetenschappelijke methodes die wel of niet aanvaardbaar zijn, zullen morgen net zo goed als vandaag onderdeel zijn van de klimaatdiscussie. En overmorgen ook. En over een week, een maand, een jaar, jaren, et cetera. Toch zou het een vergissing zijn om het onderwerp klimaat te versmallen tot eindeloze discussies over modellen, statistieken en grafieken. Niet-wetenschappelijke, niet-materiële waarden spelen in deze discussie eveneens een grote rol. Crok:

“Officieel doet het er natuurlijk niet toe. Maar iedereen weet dat je PVV-ers bij het KNMI met een vergrootglas zult moeten zoeken. Het is geen gewaagde stelling dat het overgrote deel van de medewerkers van het KNMI op GroenLinks-PvdA of D66 stemt. Ontkennen dat zoiets invloed heeft, lijkt me naïef.”

Niet dat PVV-ers beter kunnen rekenen of briljantere geesten hebben, of andersom, dat progressieve mensen betrouwbaarder klimaatwetenschappers zijn. Nee, Crok bedoelt dat ‘maatschappelijke waarden’ die je als individu koestert niet zomaar zijn los te koppelen van je werk, in het geval van het KNMI: in je keuzes aangaande klimaatbeleid.

‘Het is geen gewaagde stelling dat het overgrote deel van de medewerkers van het KNMI op GroenLinks-PvdA of D66 stemt’
“Het idee dat wij, westerlingen, schuldig zijn aan de toestand van het klimaat en dat de tijd is gekomen om boete te doen, zit er bij progressieve mensen heel diep in. In een cynische bui laat ik me wel eens ontvallen dat het klimaatbeleid een Schuld & Boete-industrie is. En dat het gedreven wordt door de behoefte ons beter over onszelf te voelen. Net zoals het waarschijnlijk goed voelt om een mondiaal klimaatdoel te helpen uitonderhandelen voor het jaartal 2050 of 2100, en naar huis te vliegen met het idee dat je een cruciale bijdrage hebt geleverd aan het redden van de aarde.”

Met genoegen brengt Crok de Nobelprijs winnende klimaateconoom William Nordhaus ter sprake, die de economische gevolgen van klimaatbeleid heeft pogen te berekenen:

“Deze Nordhaus schat de toekomstige kosten van klimaatbeleid, maar ook die van klimaatverandering, bij verschillende scenario’s. Als econoom wil hij weten waar het optimum ligt, dat wil zeggen: bij welk scenario zijn de totale kosten minimaal?”

Volgens Crok concludeert Nordhaus dat we het beste kunnen koersen op een opwarming van ruim drie graden, ruim boven de Parijs-doelstelling van maximaal twee graden dus.

“Het werk van Nordhaus suggereert dat we een groot deel van de eventuele opwarming als gevolg van CO2 beter kunnen accepteren. En dat aanpassing aan het opwarmen uiteindelijk voordeliger is dan koste wat kost gaan proberen opwarming te voorkomen.”

Pikant is wel dat er sinds zijn Nobelprijs in 2018 weinig meer van Nordhaus is vernomen.

“Zijn conclusies stroken niet met het Parijs-Akkoord. Niet zo lang geleden nodigde de EU Greta Thunberg uit om in Brussel te komen spreken, niet Nordhaus.”

Westerse bubbel

In de westerse media mag dan voortdurend de suggestie worden gewekt, of op z’n minst worden gehoopt, dat er een wereldwijde coalitie tegen klimaatverandering zal ontstaan, de werkelijkheid is volgens Crok een compleet andere:

“De enige landen die bereid zijn welvaart in te leveren, of beleid te voeren dat welvaart op het spel zet, zijn de landen in West-Europa, de VS, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Ik noem dat de westerse bubbel. Onze welvarende bevolkingen hebben de tijd en het geld – kortom, de welvaart – om zich zorgen te maken over het klimaat. De burgers in de rest van de wereld, en dat begint al bij Oost-Europa, hebben die tijd en dat geld niet of veel minder. En dus is het niet vreemd dat hun regeringen tot op de dag van vandaag een hogere prioriteit toekennen aan welvaart dan aan klimaat.”

Terwijl de westerse bubbel geneigd is aan klimaatconferenties een semireligieuze betekenis toe te kennen en de resultaten ervan opvat als een graadmeter om wel of geen hoop voor de toekomst te kunnen of mogen koesteren, probeert de rest van de wereld gewoon goede deals te sluiten, zoals je dat op een netwerkevenement nu eenmaal doet.

‘Onze welvarende bevolkingen hebben de tijd en het geld – kortom, de welvaart – om zich zorgen te maken over het klimaat’
“Denk je dat premier Modri van India ook maar een seconde denkt dat klimaatverandering een doorslaggevend issue is? Welnee. Zolang de conferentie duurt, speelt zo’n land het spel braaf mee. Met andere woorden: zolang zij ruiken dat ze ons, het welvarende westen, verantwoordelijk kunnen houden voor klimaatverandering en daar rechten of geld aan kunnen ontlenen, zullen ze net doen of ze klimaatverandering belangrijk vinden. Maar zelf inleveren op welvaart? Dat gaan ze voorlopig echt niet doen. De Chinezen ook niet. En de Russen al helemaal niet.”

Zurigheid

Wanneer Crok ook maar enigszins gelijk heeft, waar zitten we tijdens die internationale klimaatconferenties, zoals onlangs in Dubai, dan naar te kijken?

Crok: “Naar een prestigieus netwerkevenement, als je het mij vraagt. Terwijl de westerse bubbel zichzelf wijsmaakt dat het er draait om mondiale afspraken over CO2-reductie en net doet alsof alleen dat het succes van zo’n klimaatconferentie bepaalt, is het overgrote deel van de conferentiegangers simpelweg met netwerken bezig. Met deals maken en geld verdienen.”

Is Crok (“ik ga nooit naar die conferenties, ze zijn me te duur, ik volg ze voornamelijk via X”) nu niet bewust bezig zurigheid te verspreiden?

“Welnee. Je hoeft de programma’s van klimaatconferenties maar open te slaan om te constateren dat klimaat slechts één van de onderwerpen is. Er zijn talloze side-events en PR-shows. En je vindt er symposia over vrouwenrechten. Of LHBTQI-emancipatie. Een Britse klimaatonderzoeker heeft ooit gezegd dat klimaat een kerstboom is waar alle belangengroeperingen hun eigen bal in kunnen hangen. Neem een club als Oxfam-Novib. Die gaan zich dan ineens focussen op klimaatslachtoffers. Gewoon, om aan te haken. Mee te surfen op het klimaatthema. Het is een miljardenbusiness.”

Olifant in de kamer

Hoe langer het gesprek duurt, hoe onvermijdelijker de gedachte dat moraliteit inzake de klimaatdiscussie de spreekwoordelijke olifant in de kamer is. De klimaatlobby doet feitelijk continu een moreel beroep doet op landen om welvaartsgroei voor korte of langere tijd in de ijskast te zetten, in ruil voor een meer leefbare planeet waar we hopelijk ooit weer vertrouwen in kunnen hebben. Tegelijkertijd lijken klimaatsceptici zoals Crok te geloven dat moraliteit juist een gevaarlijke dwaalweg is die ons wegvoert bij waar we het uitgerekend van moeten hebben. En dat is een bloeiende economie die, als de nood werkelijk aan de man komt, voldoende middelen vrij kan maken om ons te wapenen tegen extreem weer en ander natuurgeweld.

Kijkend naar de geschiedenis en naar de energietransities die de civilisatie een duwtje in de comfortabele richting hebben gegeven, is er volgens Crok maar één conclusie mogelijk:

“De efficiëntere vorm van energie heeft de minder efficiënte vorm door de eeuwen heen steeds overvleugeld en vervangen. Na hout kwam het efficiëntere steenkool, en na steenkool kwam aardolie, en daarna het nog weer efficiëntere aardgas. Ik wil maar zeggen: de transitie naar zon- en windenergie, die men nu probeert te forceren, is historisch gezien volstrekt atypisch en onlogisch.

“Het is voor het eerst in de geschiedenis dat we een efficiënte vorm van energie proberen uit te faseren ten gunste van een minder efficiënte vorm van energie. Daar mag je toch wel even van achter je oren krabben? En zeggen: zou de overgang naar efficiëntere kernenergie niet een logischer stap zijn dan het introduceren van inferieure energievormen als zon en wind?”

‘En dan?’

Tenslotte komen we uit bij een ergernis die Crok tijdens het interview met tussenpauzes heeft geuit. Die ergernis draait om de ‘En dan?’-vraag. Het is de vraag waar de klimaatlobby zijns inziens geen bevredigend antwoord op kan geven.

Crok: “Stel dat de temperatuurstijging de komende jaren inderdaad doorzet, zoals iedereen schijnt te vrezen. ‘En dan? luidt mijn vraag. ‘Wat zijn in dat scenario dan de rampen die boven ons hoofd hangen?’ Uit alle statistieken blijkt namelijk dat zowel de klimaatschade als het aantal klimaatslachtoffers wereldwijd – ondanks alle rampspoed die via nieuwsbulletins tot ons komt – in een dalende trend zit. De sterfte door extreem weer, zoals droogte, orkanen en overstromingen, is de afgelopen honderd jaar scherp gedaald. Alle onderzoeken wijzen dat uit.”

‘De transitie naar zon- en windenergie, die men nu probeert te forceren, is historisch gezien volstrekt atypisch en onlogisch’
Crok pakt er twee potloden bij om de verbazingwekkende tegenstelling uit te beelden. Met het ene potlood wijst hij omhoog (“ziehier, de temperatuurstijging sinds 1900”) en met het andere potlood omlaag (“ziehier de afnemende klimaatschade en het afnemend aantal klimaatslachtoffers in diezelfde periode”). Op de te verwachten vraag hoe dat in hemelsnaam mogelijk is, antwoordt hij na een korte, spanning verhogende stilte:

“Welvaart. Toenemende welvaart. Hoe beter je wegen, je huizen, je voorzieningen, de hele infrastructuur, hoe kleiner de kans op klimaatschade en een voortijdige dood door een aan de klimaatverandering te linken ramp. Het laatste dat we dus moeten doen is onze welvaart op het spel zetten. Maar met duur klimaatbeleid dreigt Europa dat nu wel te doen.”

Verzet plegen, in de contramine gaan; het heeft ook een fysieke component. “Het klimaatdebat zuigt je helemaal leeg,” verklaarde Crok in 2017 tegenover De Groene Amsterdammer. Maar is Crok een verslagen man? Absoluut niet.

“Het tij is aan het keren. Corona heeft daar ook een rol in gespeeld. Veel mensen zijn wakker geschud door het verregaande Covid-beleid en zien nu de parallellen met de klimaatagenda. In beide gevallen wordt een globalistische agenda aan ons opgedrongen. Steeds meer mensen zijn dat zat. Ik sluit niet uit dat klimaat de komende jaren naar de achtergrond gedrongen zal worden. Aan de andere kant: juich niet te vroeg. Nieuwe crises zullen aan ons opgedrongen worden. De mechanismes blijven in tact. Angst verkoopt.”