Foto: Redactie OpinieZ
Doorbraak of doormodderen?
Opinie door Guus Berkhout
Het gaat niet goed met ons land. We lijden onder een ontwrichtende asielchaos, een onzinnig klimaatbeleid, een berg aan falende energieprojecten, een uitzichtloze woningnood en een jungle aan uiterst ingewikkelde bureaucratische regels. Burgers en ondernemers betalen de rekening. Hun lasten nemen alsmaar toe, maar ze krijgen er steeds minder voor terug. Hier en daar pleisters plakken zal de situatie alleen maar nóg erger maken. Een inhoudelijke systeemverandering is de enige uitweg om ons land weer op de rails te zetten.
Op 29 oktober staat Nederland voor een historische beslissing: kiest ons land voor een doorbraak of blijven we doormodderen? Ik hoef u niet uit te leggen dat ons landsbestuur er beroerd aan toe is. Onze politici zitten al decennialang gevangen in de tweedeling links-rechts. Linkse partijen sluiten rechtse partijen uit en andersom. Constructieve voorstellen worden in het parlement door die polariserende tweedeling volledig gefrustreerd. Inhoudelijke discussies zijn verleden tijd, met als resultaat dat verstand van zaken een zeldzame eigenschap in de politiek is geworden.
Radeloos maar niet reddeloos
In al die bestuurlijke misère wil ik een hoopgevend geluid laten horen. De afgelopen jaren zijn er goed onderbouwde oplossingen voorgesteld, laatstelijk in mijn zojuist verschenen boek Een masterplan voor de toekomst van Nederland. Die oplossingen laten overtuigend zien dat als we de asielchaos hard aanpakken, het geldverslindende klimaat- en energiebeleid resoluut stoppen, de gigantische verspillingen in de doorgeslagen staatsbureaucratie – in alle sectoren en op alle niveaus – met wortel en tak uitroeien.
Als we de onbetaalbare private/publieke gezondheidszorg grondig hervormen naar een effectieve en efficiënte not for profit organisatie, en we ophouden met het in binnen- en buitenland uitdelen van tientallen miljarden euro’s aan nutteloze subsidies, er meer dan 250 miljard (!) euro’s jaarlijks vrijkomen (ongeveer een kwart van ons bbp).
Die kunnen gebruikt worden voor urgente investeringen in strategische innovatieprojecten, zoals het onderwijs van de toekomst (technische beroepen), de zorg van de toekomst (non-profit, zinvol en preventief), de energieopwekking van de toekomst (multi scale kerncentrales) en de slimme technologieën van de toekomst (utilisatie van AI met intelligente chips). Daar is nu nauwelijks geld voor. Een hoopvol perspectief, met name voor onze jongeren.
Voorbeeld: bevolkingsgroei en asielbeleid
Laat ik één voorbeeld eruit lichten, de huidige asielchaos, om te laten zien hoe zo’n concrete oplossing eruitziet. Asielbeleid hoort onderdeel te zijn van een breder immigratiebeleid en een breder immigratiebeleid hoort onderdeel te zijn van een nog breder beleid voor bevolkingsgroei, waarbij bevolkingsgroei wordt bepaald door de natuurlijke aanwas (geboorte minus sterfte) + het migratiesaldo (immigratie minus emigratie). Zo was in 2023 de natuurlijke aanwas -6.000 en het migratiesaldo +137.000, resulterend in een bevolkingsgroei van +132.000. Let op, het gaat hier over inwoners met de Nederlands nationaliteit. Bij dit getal horen dus niét de asielzoekers die (nog) geen verblijfsvergunning hebben en uiteraard ook niet de grote groep van illegalen. Als we 1990 vergelijken met 2025, dan bedroeg de bevolkingsgroei 3 miljoen zielen.
Samenvattend: als we streven naar een constante grootte van de bevolking, dan moet het migratiesaldo gelijk zijn aan de bevolkingskrimp. Daar zitten we nu dus heel ver vanaf. En als we streven naar een goedopgeleide bevolking met een grote gemeenschapszin, dan voldoen we daar nu dus in de verste verte niet aan. Conclusie: onze bevolkingspolitiek is van een schrikbarend zorgelijk niveau.
Gedateerde wetten
Verschillende groepen migranten
Om te beginnen hebben we enerzijds te maken met de groep tijdelijke kennismigranten (ca. 100.000) en anderzijds met de groep tijdelijke arbeidsmigranten (ca. 800.000). De eerste groep is onmisbaar voor onze kennisintensieve industrie. De tweede groep doet het laagbetaalde werk in ons land. Die omvangrijke tweede groep moet en kan veel kleiner als het grote aantal inactieven in ons land – totaal circa 1,4 miljoen (!) – dat werk gaat doen. En, heel belangrijk, werkgevers moeten volledig voor hun arbeidsmigranten blijven zorgen zolang ze in Nederland verblijven (dus als ze ontslagen worden, niet dumpen bij de overheid).
Daarnaast zijn er de oplichters die liegen over hun identiteit en de gelukszoekers die liegen over hun thuissituatie. Beide groepen leugenaars veroorzaken de grote problemen. Zij melden zich in Ter Apel met de boodschap: “Hier ben ik en ik ga niet meer weg.” Die twee groepen moeten als illegalen worden behandeld!
En dan zijn er nog de échte asielzoekers, zoals oorlogsvluchtelingen. Die verdienen alle aandacht en behoren de enige bewoners te zijn van onze AZC’s. Zolang hun procedure niet is afgehandeld, dienen ze zich nuttig te maken door verplicht aan het werk te gaan voor allerlei schoonmaak- en onderhoudswerkzaamheden in het AZC waar ze verblijven. En als ze geregistreerd staan als erkend asielzoeker, dienen ze te gaan werken buiten het AZC als tijdelijke arbeidsmigrant. Het nutteloos rondhangen is vragen om moeilijkheden.
Asielindustrie
Ik constateer dat de asielindustrie voor de echte asielzoeker totaal verrot is. Verdragen en wetten hebben weinig affiniteit met de werkelijkheid en ze zijn ook nog eens beschamend onrechtvaardig, met name voor de autochtone bevolking. Bovendien stel ik dat bij échte asielzoekers de essentie van de oplossing niet immigratie is, maar humane hulp en tijdelijke bescherming, liefst op een veilige locatie in de regio.
Nogmaals, asielzoekers die hun identiteitsbewijs verdonkeremanen (circa 70%!), of over hun thuissituatie liegen, komen nergens voor in aanmerking. Dit soort oplichters moeten worden behandeld als illegalen en illegaliteit moeten we geloofwaardig strafbaar maken. Asieloplichters worden niet opgevangen in een regulier AZC, maar in een super sobere gesloten inrichting (‘Nalcatraz’) om van daaruit teruggestuurd te worden. Laten we nu eens stoppen om oplichterij te belonen. Daarmee stoppen is geen vreemdelingenhaat, maar gezond verstand!
Verkiezingsprogramma’s
Bij het lezen en herlezen van de verkiezingsprogramma’s valt het me iedere keer weer op dat ze vol met prachtige voornemens en mooie beloften staan, maar hoe men dat allemaal denkt te realiseren wordt nauwelijks uitgelegd. Concrete oplossingen zijn er nauwelijks of niet te vinden. We moeten de politiek dus maar geloven dat ze weten hoe al dat moois daadwerkelijk voor elkaar te krijgen.
Het verleden heeft keer op keer laten zien dat de politiek dat vertrouwen niet meer verdient.
Het wordt hoog tijd dat de kiezers de politieke partijen voor hun loze verkiezingsbeloften gaan afstraffen! Ook valt me iedere keer weer op dat de grote problemen in ons land niet opgelost zullen worden als we met ‘pleisters plakken’ het bestaande systeem proberen te verbeteren. De afgelopen decennia laten zien dat het met noodverbanden doormodderen blijft.
Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: de huidige toestand van ons land vereist een zogenaamde systeemverandering. Gebeurt dat niet dan blijven we doen wat we doen, dus doormodderen. Een systeemverandering betekent dat er een sterke terugkoppeling (‘feedback’) moet komen tussen beleid en uitvoering, dat de oplossingen van de verschillende bewindslieden elkaar moeten gaan versterken (samenhang) en dat geen enkele oplossing meer mag bestaan uit noodverbanden (aanrommelen). Cruciaal is dus dat de verregaande verkokering in het huidige politieke systeem gaat verdwijnen en dat het langetermijndenken hoge prioriteit moet krijgen.
Programmakabinet
Dat zal lukken als we het nieuwe regeringsprogramma gaan uitvoeren in een programmakabinet. Het programma van zo’n kabinet bestaat uit projecten, waarin de grote problemen in samenhang worden opgelost en uitgevoerd. Daar worden capabele bewindslieden voor uitgekozen – ik noem ze projectministers – die onder leiding van een sterke minister-president de grote problemen met durf en met verstand van zaken gaan aanpakken.
Niet de ambtenarij in Brussel, maar competente bewindslieden in Den Haag bepalen in toekomstige kabinetten met welke oplossingen we ons land weer op de rails gaan krijgen. Met name gaan we zélf bepalen wie er ons land mogen binnenkomen, zodat we eindelijk controle krijgen op onze bevolkingsgroei, we onze eigen normen en waarden niet laten afnemen en we onze publieke ruimten veilig houden voor ál onze landgenoten.
Ik noem die systeemverandering Thorbecke 2.0 en heb die uitgebreid beschreven in de speciale verkiezingsuitgave: “Een masterplan voor de toekomst van Nederland“, september 2025.
We moeten ons bij die fundamentele hervorming realiseren dat Nederland niét in staat is de grote hoeveelheid ellende in de wereld te stoppen, maar Nederland kan wél de grote problemen in het eigen land oplossen. Dáár moet de focus van komende kabinetten op komen te liggen.
Tot slot, wat betreft de concrete oplossingen, in het eerdergenoemde masterplan wordt uitgebreid uitgelegd hoe we de tien grootste problemen in ons land in samenhang kunnen oplossen. De oplossingen worden met voorbeelden geïllustreerd en ook het financieringsplaatje wordt erbij gegeven. Als we in de komende kabinetten zo’n masterplan daadwerkelijk gaan uitvoeren – en dat ligt vooral aan uw stemgedrag – dan kunnen we van Nederland weer een stabiel, veilig, welvarend, schoon en vooral gelukkig land maken. Wat een hoopvol perspectief voor onze jongeren!
Deze opinie werd eerder gepubliceerd op OpinieZ.com.
‘Een Masterplan voor de Toekomst van Nederland‘ (Speciale Verkiezingsuitgave) is verkrijgbaar in onze webshop.
Bekijk hier de registratie van het gesprek dat Rob Roos op 22 maart 2025 had met Guus Berkhout in het Marriott Hotel in Den Haag.