De zeespiegel stijgt, maar slechts beperkt. Er is geen zeespiegelcrisis; de geschiedenis van de afgelopen 12.000 jaar laat zien dat stijging en daling van de zeespiegel van alle tijden is en wetenschappelijk onderzoek laat – met echte data – zien dat er geen versnelling plaatsvindt van de huidige stijging van de zeespiegel, aldus Vijay Jayaraj.

Het is weer zo voorspelbaar: een jetset-beroemdheid of politicus waadt plechtstatig door de heupdiepe branding voor een zorgvuldig in scène gezette video-opname, daarbij verkondigend dat de door de mens veroorzaakte zeespiegelstijging binnenkort een eilandnatie zal opslokken. vanzelfsprekend is het water dieper dan de pseudowetenschap van de video, die even oppervlakkig is als het hele spektakel.

De wetenschappelijke waarheid is simpel: de zeespiegel stijgt, maar het stijgingspercentage versnelt niet. Een nieuwe peerreviewde studie bevestigt wat veel andere studies ook al laten zien: de gestage stijging van oceanen is een eeuwenoud proces, geen op hol geslagen crisis die wordt veroorzaakt door de moderne uitstoot van koolstofdioxide (CO2).

Kleine IJstijd
In de afgelopen 12.000 jaar, tijdens ons huidige warme tijdperk dat bekend staat als het Holoceen, is de zeespiegel enorm gestegen en gedaald. Tijdens de 600-jarige Kleine IJstijd, die eindigde in het midden van de 19e eeuw, daalde de zeespiegel bijvoorbeeld aanzienlijk.

De natuurlijke opwarming die eind 1600 begon, bereikte een punt rond 1800 waarop het verlies van gletsjerijs in de zomer de winteraccumulatie begon te overtreffen en gletsjers begonnen te krimpen en de zeeën begonnen te stijgen. Tegen 1850 was de volledige terugtrekking van de gletsjers in volle gang.

De huidige periode van geleidelijke stijging van de zeespiegel begon dus tussen 1800-1860, vele decennia voorafgaand aan enige significante antropogene CO2-uitstoot. Het kritische Rapport van het Amerikaanse ministerie van Energie uit 2025 over koolstofdioxide en klimaatverandering bevestigt dit historische perspectief.

“Goed, voldoende of overtuigend bewijs dat de wereldwijde zeespiegelstijging versnelt, bestaat niet – er zijn alleen hypotheses en speculatie. Berekeningen zijn geen bewijs en als de resultaten van die berekeningen niet praktisch kunnen worden bekeken en gemeten in de fysieke wereld, mogen dergelijke resultaten ook niet als zodanig worden gepresenteerd”, aldus Kip Hansen, onderzoeker en voormalig kapitein van de Amerikaanse kustwacht.

Nieuwe studie bevestigt geen crisis
Terwijl activisten spreken van ‘wereldwijde zeespiegelstijging’, gedraagt het oppervlak van de oceaan zich niet als water in een badkuip. Plaatselijke stromingen, landbewegingen en plaatselijke hydrologie hebben allemaal invloed op het relatieve zeeniveau. Daarom zijn plaatselijke getijdenmeetgegevens belangrijk. Zoals Kip Hansen waarschuwt: “Alleen daadwerkelijk gemeten en gevalideerde ruwe gegevens kunnen worden vertrouwd. … Je moet precies begrijpen wat er is gemeten en hoe.”

Bovendien kunnen lokale getijdenmeetgegevens niet worden geëxtrapoleerd om de wereldwijde zeespiegel weer te geven. Dit is zo, omdat de geografische dekking van geschikte meetlocaties vaak slecht is, waarbij de meerderheid geconcentreerd is op het noordelijk halfrond. Latijns-Amerika en Afrika zijn sterk ondervertegenwoordigd in de wereldwijde dataset. Hansen zegt: “De wereldwijde registratie van getijdenmetingen is kwantitatief problematisch, maar individuele registraties kunnen worden aangewezen als kwalitatief bewijs voor het ontbreken van een versnelling van de zeespiegelstijging.”

De nieuwe studie van twee Nederlandse wetenschappers bevestigt dit. Deze studie, gepubliceerd in het Journal of Marine Science and Engineering, ontmantelt systematisch het verhaal van het versnellen van de zeespiegelstijging. Het geeft een analyse van empirisch verkregen langetermijngetallen uit datasets over een voldoende lange periode – ten minste 60 jaar – en nam daarbij langetermijngetallen over getijden van geschikte locaties op.

De verrassende conclusie: ongeveer 95% van de meetlocaties vertoont geen statistisch significante versnelling van de zeespiegelstijging. Het bleek dat de gestage snelheid van de zeespiegelstijging – gemiddeld ongeveer 1 tot 2 millimeter per jaar wereldwijd – volledig overeenkomt met patronen die over de afgelopen 150 jaar zijn waargenomen.

Uit de studie komt ook naar voren dat modellen van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), dat vaak snelheden van 3 tot 4 millimeter per jaar tegen 2100 voorspelt, de jaarlijkse stijging met ongeveer 2 millimeter overschatten.

Deze discrepantie is niet onbelangrijk. Het vertaalt zich in miljarden euros aan misplaatste investeringen in infrastructuur en aanpassingsbeleid, die uitgaan van een veel slechter scenario dan wat de gegevens laten zien. We weten immers inmiddels dat het plaatselijke, niet-klimatologische verschijnselen zijn, die een plausibele oorzaak zijn van de versnelde zeespiegelstijging die plaatselijk wordt gemeten.

In plaats van economisch destructieve initiatieven te volgen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen op basis van dubieuze projecties en onjuiste klimaatwetenschap zouden tijd en geld geïnvesteerd moeten worden in het ondersteunen van kustgemeenschappen met exacte gegevens voor praktische planning om zich aan te passen aan de lokale zeespiegelstijging.

Succesvolle aanpassingsstrategieën bestaan al eeuwenlang in regio’s die gevoelig zijn voor overstromingen en zeespiegelschommelingen. Nederland is een uitstekend voorbeeld van hoe technische oplossingen kustpopulaties kunnen beschermen, zelfs als ze onder de zeespiegel wonen.

Stijgende zeeën zijn een realiteit, maar geen crisis. Het is een beheersbaar, voorspelbaar fenomeen waar samenlevingen zich door de eeuwen altijd aan hebben aangepast. Het opblazen ervan tot een existentiële bedreiging is het misleiden, verkeerd toewijzen en uiteindelijk schaden van de gemeenschappen die beleidsmakers zeggen te beschermen.

Deze column is oorspronkelijk gepubliceerd bij PJ Media op 10 september 2025 en tevens bij de CO2 Coalition.
Foto: kunstenaar verbeeldt de dreiging van zeespiegelstijging in Venetië. Bron: Shutterstock

Vijay Jayaraj is een wetenschaps- en onderzoeksmedewerker bij de CO2 Coalition, Fairfax, Virginia. Hij heeft een MS in milieuwetenschappen van de University of East Anglia en een postdoctorale graad in energiebeheer van de Robert Gordon University, beide in het Verenigd Koninkrijk, en een bachelor in engineering van Anna University, India.