Een interview van Bert Weteringe met Jan Nieboer

Asbestdumpingen en een reeks dreigbrieven over de plaatsing van windturbines waren voor het Openbaar Ministerie aanleiding om een grootschalig onderzoek naar Jan Nieboer op te zetten. Onlangs werd hij, inwoner van 2e Exloërmond en voormalig voorman van protestgroep Platform Storm, in hoger beroep veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf voor het versturen van de dreigbrieven naar bedrijven die zich bezighielden met de bouw van windpark De Drentse Monden Oostermoer en windpark N33. Nieboer liet na de uitspraak weten in cassatie te gaan. “Uit gesprekken hebben zij conclusies getrokken, maar die zijn op geen enkele manier met bewijzen onderbouwd.”

In windpark Drentse Monden Oostermoer staan sinds 2021 maar liefst 45 windturbines opgesteld met een tiphoogte van 210 meter. Wanneer begon je verzet tegen de komst van windturbines in de Veenkoloniën en wat was jouw motivatie om dat te gaan doen?
De voorbereiding van deze windplannen door de boeren in ons veenkoloniale gebied zijn al in 2005 of 2006 begonnen. Toen wisten wij daar helemaal niets van. Het enige dat zo nu en dan opviel, was dat er bij een boerderij in 1e Exloërmond hele grote zwarte auto’s stopten. Op een informatieavond in mei 2010 werden de plannen gepresenteerd en kwamen er allerlei mensen op mij af.

Ik was al bestuurlijk actief in allerlei andere settingen en toen bleek er al een Platform Storm te zijn, waar ik nog nooit van gehoord had. Ik werd uitgenodigd en van het een kwam het ander. Ik ben eerst penningmeester geweest en later werd ik woordvoerder. Vervolgens bleek dat er ook in Meeden windplannen waren, in Coevorden, in het Oostermoer-gebied en ook in Emmen. En zo werd de groep heel erg groot. Er kwamen ook mensen uit Delfzijl bij en zo kwamen we aan een nieuwe overleggroep die heette Tegenwind Veenkoloniën en daar werd ik dan ook voorzitter en woordvoerder van.

Vanaf 2018 werd je door politie en justitie gevolgd en er werd zelfs afluisterapparatuur geplaatst op de plek waar jij altijd afsprak met Jan H., voorman van Storm Meeden. Wat vind je van deze manier van handelen?
De Nationale Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) heeft mij in 2018 aangemerkt als een staatsgevaarlijke terrorist. Daardoor heeft het OM alle registers open kunnen trekken. Ja, de overheid is zich natuurlijk kapot geschrokken en ik begrijp dat men dan naar dit soort mogelijkheden uitwijkt.

Dat is toch een grove schending van je privacy rechten?
Ja, niet alleen van die van mij maar ook van al mijn familieleden, al mijn collega’s, alle mensen in het bedrijfsverzamelgebouw die zijn afgeluisterd, alle mensen van Platform Storm zijn afgeluisterd. Ja, je wilt niet weten hoever zoiets kan gaan.

Was je je ervan bewust dat zoiets kon gebeuren?
Nee, absoluut niet hoor en nadat ik het wist heb ik mij daar ook geen zorgen over gemaakt, omdat ik op geen enkele manier een actieve rol heb gehad bij welke strafbare acties dan ook.

Is het dan niet uitermate merkwaardig dat ze wel standvastig zijn in het oordeel bij het OM en het Hof in Leeuwarden?Wat mij opviel is dat ook bij deze uitspraak, net als bij de rechtbank, de rechters niet verder kwamen dan: wij achten dit en dat bewezen. Ja, ik acht ook wel eens wat, maar dan zit ik er ook nog naast, dan heb ik ook geen bewijs. Ze hebben mij 5, 6, 7 jaar gevolgd, al mijn computers op de kop gehad, USB-sticks gelezen, zelfs documenten die van een computer verwijderd zijn, konden ze er weer op zetten. En ze hebben niks gevonden. En dat klopt ook, want ik heb niks met dreigbrieven gedaan. Ik was daar niet bij betrokken. Ze hebben zelfs de plafondplaten hier op kantoor nog opgetild.

Wat heeft zo’n inbreuk in de privésfeer met je gedaan?
Niks. Ik heb het over mij heen laten komen en ik heb het ervaren als een toneelstuk waar ik zelf in meespeelde en waar ik ook naar keek in de zaal.

Je bent in hoger beroep gegaan en het Hof in Leeuwarden heeft je een gevangenisstraf van 6 maanden opgelegd. Wat zou je nog willen toelichten bij de uitspraak die in het hoger beroep gedaan is?
Ja, waar gaat het om en waar had het om moeten gaan bij het gerechtshof? Daar had het moeten gaan over wettig, overtuigend en ondubbelzinnig bewijs. Eigenlijk over feitelijkheden: wat heeft Jan Nieboer dan feitelijk gedaan? Die kwamen er niet en dat is ook de reden waarom wij dit aan de Hoge Raad voorleggen. Uit gesprekken hebben ze conclusies getrokken, maar die conclusies zijn op geen enkele manier met bewijzen onderbouwd.

Ik heb de conclusie getrokken dat er niet zoveel veranderd is sinds de Romeinse Tijd. Ook in die tijd moest de kop van de boodschapper eraf en ja, ik ben nu kennelijk ook een boodschapper van wie de kop eraf moet.

Drie jaar geleden ontving Jan nog de complimenten van een ‘windboer’. Hij zei: “je kent me niet maar ik ben windboer, eigenlijk ben ik dus een enorme opponent van jou. Wat ik hoor in al jouw interviews is dat je nog nooit een onvertogen woord over ons als windinitiatiefnemers hebt uitgesproken.”

Jan heeft zijn vertrouwen uitgesproken in de uitspraak van de Hoge Raad. De schriftuur is inmiddels ingediend en de Hoge Raad heeft de ontvangst al bevestigd.