Retractionverzoek baanbrekend onderzoek zeespiegel afgewezen!
Ontdek waarom een recent retractionverzoek tegen een Nederlandse klimaatpublicatie is afgewezen — en wat dat zegt over de rol van wetenschappelijke debatcultuur in het klimaatdebat.
Bron: Shutterstock
Rob de Vos
Datum: 22 december 2025
Op 27 augustus 2025 verscheen de publicatie “A Global Perspective on Local Sea Level Changes” in het Journal of Marine Science and Engineering van de hand van Hessel Voortman en Rob de Vos.
Omdat de uitkomsten van het onderzoek naar een eventuele versnelling in de getijdendata opzienbarend waren (namelijk géén versnelling) waren de auteurs erop voorbereid dat de reacties in het onderzoeksveld wel eens stevig zouden kunnen zijn. En dat klopte.
Fig.1 Bron: Journal of Marine Science and Engineering
In Nederland werd de publicatie door de meeste media (op De Andere Krant na) doodgezwegen, ondanks het versturen van persberichten naar vrijwel alle Nederlandse media. Dat was niet verbazingwekkend, veel media in ons land volgen het bekende klimaatnarratief dat onder andere door het IPCC en KNMI uitgedragen wordt. Wat daarvan afwijkt wordt vaak verzwegen.
Was het in Nederland muisstil, in de rest van de wereld werd het Nederlandse onderzoek wel opgepikt. Begin september 2025 was dat voor de Amerikaanse oceanograaf prof. Kopp aanleiding om een brief te sturen naar de redactie van het journal JMSE, waarin hij suggereerde dat er grote fouten waren gemaakt. Hij verzocht de redactie daarom om het artikel in te trekken (‘retraction’). Vijftien andere onderzoekers vond hij bereid om zijn retractionbrief mede te ondertekenen.
Fig.2 De retraction paper
De tekst van die retractionbrief vindt u door bovenstaande link te volgen. Daar vindt u ook de namen van de zestien ondertekenaars, waaronder een handvol landgenoten. Deze retraction paper is op 12 september 2025 (niet peer reviewed) door de bezwaarmakers gepubliceerd op ESS Open Archive.
Een van de ondertekenaars is klimaateconoom Richard Tol, die op 9 september 2025 een stukje op zijn substack schreef over het hoe en waarom van de brief.
“Retraction would be too harsh. Kopp seems just as upset about the bad publicity as about the bad science. So, why did I sign? First of all, I expect the editors to invite us to write a comment instead. Second, strictly, the Voortman & de Vos were dishonest: They claim to share their code, but they do not. Third, the statistical analysis is really terrible.”
Je kunt je afvragen -als retraction ‘too harsh’ is- waarom Tol dan ondertekend heeft? Zijn antwoord op die vraag snijdt geen hout. In de brief werd duidelijk gevraagd om retraction van onze publicatie, niet om ‘write a comment’. En alle informatie (dus ook de scripts) om ons onderzoek te herhalen of te bestuderen was beschikbaar. In het Data Availability Statement staat: ‘Methods and books of graphs for every dataset are available at https://github.com/HVEC-lab/Global_perspective_SLR. Raw sea level data are available on www.psmsl.org and https://uhslc.soest.hawaii.edu/erddap/ or from the first author upon request.’ Dat laatste geldt voor alle informatie, ook voor de gebruikte scripts.
De ferme uitspraak van Tol ‘the statistical analysis is really terrible’ heeft de auteurs er toe gebracht om een bekende hoogleraar statistiek te vragen of dat het geval was. Ze kregen van hem -zoals verwacht- groen licht voor de door hen gebruikte statistische methodiek.
Halverwege oktober verscheen er op tv een interview met Richard Tol, Hessel Voortman en Marcel Crok over de kwestie. Het is tekenend dat dat gebeurde bij de kleine publieke omroep ON, de grote omroepen zwegen.
Toen de retractionbrief van Kopp c.s. bij de uitgever was binnengekomen kregen beide partijen te horen dat informatie over de kwestie niet naar buiten gebracht mocht worden voordat er uitspraak was gedaan. Vandaar de radiostilte over de kwestie van de kant van de auteurs. Verder werd Voortman en De Vos gevraagd om te reageren op de retractionpaper van Kopp. Dat gebeurde in een repliek van 6 pagina’s die hier te lezen/downloaden is.
Intussen zijn Voortman en De Vos na een procedure van enkele maanden door de uitgeverij op de hoogte gesteld van hun besluit:
“We would like to inform you that we have received the evaluation of the case from our Editorial Board Member. After careful assessment, the Editorial Board Member has concluded that your currently published paper does not require any corrections.
As suggested by the Editorial Board Member, any remaining scientific discussion may be best continued in the form of a Comment–Reply exchange, should the complainant wish to pursue it further.”
Dat is duidelijk: de visie van de auteurs op de door Kopp c.s. gehanteerde argumenten in de retractionbrief was voldoende onderbouwd om de bezwaren van Kopp en vrienden niet te honoreren.
Conclusies
Het wordt helaas steeds meer de gewoonte om in plaats van de argumenten van een opponent te bestrijden met tegenargumenten, meteen retraction te eisen. Dat is in strijd met de wetenschappelijke methode. Een verzoek om retraction is redelijk als er aantoonbaar gefraudeerd is. Voor contraire argumenten geldt dat niet, integendeel, die vormen juist de brandstof voor wetenschappelijk debat.
Een paar maanden geleden publiceerde ik een artikel van Roger Pielke Jr op deze website website getiteld ‘Retraction, het nieuwe wapen van activistische wetenschappers’. Pielke beschrijft daarin nauwkeurig een retraction case van een paar jaar geleden.
Dat Voortman en De Vos het meningsverschil met Robert Kopp en de overige ondertekenaars hebben ‘gewonnen’ betekent overigens niet dat hun zienswijze de enig juiste is. Het betekent wel dat de gehanteerde methodiek (nogmaals) in orde bevonden is. Dat niet iedereen blij is met de uitkomsten van het onderzoek is niet van belang.
Het waardevolle aan het onderzoek is mijns inziens dat de auteurs uitsluitend gebruik hebben gemaakt van decennia lange meetreeksen van getijdenstations. Dat zijn de ‘raw observational data’, en die laten géén versnelling zien. Van de 204 door Voortman en De Vos onderzochte langjarige getijdenreeksen waren slechts 9 stations die een versnelling lieten zien, de overige 95% niet. En van die 9 uitzonderingen was voor 8 stations de versnelling aantoonbaar veroorzaakt door lokale factoren.
Versnellingen in de zeespiegelstijging komen blijkbaar pas tevoorschijn als er gebruik wordt gemaakt van satellietdata (altimetrie) en van reconstructies en modellen. Juist bij die complexe dataverwerking komen versnellingen tevoorschijn, niet bij de getijdendata die alleen maar afgelezen hoeven te worden. Dat is toch op zijn minst opmerkelijk te noemen.
Wat dat laatste betreft gaf ik in een artikel van enkele maanden geleden al een voorbeeld. Een van de ondertekenaars van het retractionpaper van Kopp, Aimee Slangen, zei tegen een Volkskrantjournalist: “…. Om precies te zijn: tussen 1901 en 2018 steeg de zeespiegel met 1,8 millimeter per jaar. Gerekend over de periode 2006-2024 bedraagt dat 3,9 millimeter per jaar. ”
Die cijfers haalde ze van de website climatechangetracker.org, een initiatief van de Dataforaction.Foundation, die over zichzelf schrijft: ‘The group includes many authors from the IPCC Sixth Assessment cycle (AR6) and earlier reports.’ Dit is de grafiek waarnaar Aimee verwees:
Fig.3 Bron: https://climatechangetracker.org/igcc
Ik lees over de onderliggende ‘About the Data’ van deze grafiek: “The data presented is derived from both tide gauge reconstructions and satellite altimetry observations.” Hóe dat precies gebeurt is lees je niet, maar beide typen datareeksen zijn op vernuftige wijze verwerkt tot één grafiek. De satellietdata (vanaf 1993, zoek de trendbreuk) zijn -zo is bekend- opvallend hoger dan de getijdendata. Door beide datatypen samen te voegen ontstaat er een grafiek die suggereert dat er sprake is van een recente versnelling. Maar langjarige getijdenreeksen laat aan het eind die versnelling niet zien.
Richard Tol signaleerde op zijn website terecht: ‘Kopp seems just as upset about the bad publicity as about the bad science.’ Het gaat Kopp in zijn retractionpaper inderdaad niet alléén om de kwaliteit van wetenschap, minstens zo belangrijk voor hem is het publicitaire effect. Hij is behalve wetenschapper ook activist. Daarom denk ik dat hij niet in zal gaan op de mogelijkheid die de uitgever hem biedt om van een Comment–Reply exchange gebruik te maken. Dat bespaart hem en zijn medeondertekenaars een verdere afgang denk ik.
Overigens heeft hoofdauteur Hessel Voortman al eerder kennis gemaakt met een retractionverzoek, namelijk met zijn publicatie uit 2023. Zijn paper die in dat jaar uitkwam bij het Journal of Coastal and Hydraulic Structures was getiteld “Robust validation of trends and cycles in sea level and tidal amplitude in the Dutch North Sea”. Zeven wetenschappers (zes van KNMI, een van Universiteit Utrecht) probeerden de uitgever tot een retraction te bewegen. Dat gebeurde echter niet, het journal zag geen aanleiding tot een dergelijke stap.
Fig.4 Bron: JCHS
Het zevental mocht wel van een Comment–Reply exchange gebruik maken. En zo geschiedde: de Comment werd geschreven en Voortman schreef een Reply. Die zijn gelijktijdig gepubliceerd, zie hier. De editor sloot die uitwisseling af met:
“The proposal by the discussers to withdraw the original paper is not followed. Both the original paper and discussion were peer-reviewed and accepted. The discussion seems to be a scientific discussion on methods and is judged not to be gross scientific misconduct or fraud.”
Het is overigens opvallend dat Kopp in zijn retractionbrief wél die Comments van de klagers in 2023 aanhaalde, maar het antwoord (Reply) van Voortman totaal negeerde.
Van de zeven ‘Nederlandse’ wetenschappers die dit retractionverzoek versus Voortman’s paper uit 2023 ondertekenden waren er twee die ook in 2025 de retrationpaper van Kopp versus Voortman/De Vos ondertekenden. Een idiote ontwikkeling, dat retraction eisen, en slechte reclame voor de instituten die zij vertegenwoordigen lijkt me.
meer nieuws
Onrust in de wereld toont belang van energieonafhankelijkheid aan
Onrust in de wereld toont belang van energieonafhankelijkheid aan In dit artikel maakt Vijay Jayaraj duidelijk dat de geopolitieke toestand ons nu echt dwingt tot terugkeer naar fossiele brandstoffen voor onze energievoorziening. Vijay Jayaraj Datum: 21 juni 2025 [...]
Black-out
Black-out Het probleem is dat ons elektriciteitssysteem zijn robuustheid heeft verloren en instabiel en fragiel is geworden door het teveel aan hernieuwbare energiebronnen. Het lijkt erop dat de Spaanse regering niet van plan is de werkelijke oorzaak van de stroomuitval van 28 april te [...]
Themanummer Klimaat samen met De Andere Krant
Themanummer Klimaat samen met De Andere Krant In juni 2025 publiceerden De Andere Krant en Clintel samen hun tweede themanummer over het klimaat. Marcel Crok Datum: 23 juni 2025 In 2021 maakte stichting [...]
