Open brief aan EU-vicepresident Frans Timmermans dd. 23 februari, 2021

Weg met angstverhalen en leve de toekomst!
Aan de hand van onvolwassen klimaatmodellen, misleidende statistieken en onheilspellende verhalen wordt burgers doodsangst aangejaagd. Dat wordt allemaal nog verergerd doordat klimaat en milieu willens en wetens door elkaar worden gehaald.
CLINTEL heeft een indringende boodschap aan de Europese Commissie: “U moet onmiddellijk stoppen met het verspreiden van misleidende klimaatinformatie. Immers, de werkelijkheid laat zien dat de toekomst vol zit met beloften.”

Introductie
Na ons schrijven aan EU-vicepresident Frans Timmermans over de vele onjuiste uitgangspunten in het Europese klimaatbeleid, ontvingen wij het volgende antwoord:

“Hoewel men zich bij het maken van beleid altijd moet afvragen wat de gevolgen zijn van niet ingrijpen, zal niets doen tegen de klimaatcrisis terwijl we op oude voet verder gaan ons enkel verder van huis brengen. We zien nu al door heel Europa de gevolgen van klimaatverandering. Langdurige droogtes en teruglopende oogsten – er zijn gebieden in Europa waar men noodgedwongen moet stoppen gewassen te telen die daar al honderden jaren groeien – extreme hittegolven, toenemende ziektes onder vee en gewassen, 400.000 doden per jaar als gevolg van luchtvervuiling en meer.
Klimaatverandering bedreigt dus ons voedsel, onze energievoorziening (denk aan centrales die in de zomer niet meer gekoeld kunnen worden en moeten afschakelen), onze eigen gezondheid. Willen we over tien, twintig jaar met een op zijn minst vergelijkbaar niveau van welzijn en welvaart kunnen leven dan zullen we verdere klimaatverandering moeten proberen te beperken. De reductie van Co2, in Europa en elders ter wereld, is een eerste en essentiële stap in die richting. En de rest van de wereld volgt in de Europese voetstappen. China, Japan, Zuid-Afrika, Zuid-Korea, en nu ook de VS, ze zetten allemaal koers naar een klimaatneutrale toekomst.”

Dit antwoord bevestigt nog eens het treurige feit dat het EU-beleid burgers doodsangst aanjaagt door onjuiste informatievoorziening. Luchtvervuiling is een belangrijk milieuprobleem, maar het heeft niets met klimaatverandering te maken. Daar komt nog bij dat de grootste luchtvervuilers door de EU voorgeschreven biomassacentrales zijn. Voorts, de opbrengst van land- en tuinbouw is de afgelopen decennia juist sterk toegenomen en nog nooit zo hoog geweest.
CLINTEL zal hieronder met onomstreden cijfers laten zien dat de EU-bewering over de toename van extreme natuurrampen pertinent onjuist is en dat we juist een afname constateren. Hetzelfde geldt voor de afname van het aantal slachtoffers en hoeveelheid schade vanwege weersextremen. Waarom dan toch burgers doodsangst aanjagen en op hoge kosten brengen met onzinnige maatregelen? De Nederlandse politica en D66-leider Sigrid Kaag maakt het helemaal bont: “De dood zal ons wachten als we de klimaatcrisis niet aanpakken.” Dat is een hysterische uitspraak.

Minder slachtoffers
De eerste grafiek laat de spectaculaire daling van het aantal slachtoffers zien als gevolg van weersextremen (hitte, koude, overstromingen, droogte, orkanen, bosbranden etc.). Stierven er een eeuw geleden (toen we met 2 miljard waren) gemiddeld nog zo’n 500.000 mensen per jaar door weerrampen, vorig jaar was dat ondanks een stijging van de wereldbevolking naar 7,6 miljard mensen gedaald tot naar schatting 8200 slachtoffers. Een afname van meer dan 98% en per miljoen mensen gemeten zelfs 99%.

In de toekomst kan het nog beter, maar dit is al een prestatie van formaat. Die prestatie komt voor een groot deel op het conto van welvaartstoename en technologische ontwikkeling. Hoe rijker landen worden des te beter ze hun burgers kunnen beschermen tegen weersextremen. Echter, het gaat niet alleen om voldoende financiële middelen maar ook om ethische overwegingen.

Minder schade
De tweede grafiek toont de wereldwijde kosten ten gevolge van weerrampen als percentage van het bbp.

Opnieuw een opmerkelijk resultaat als de lezer bedenkt hoe vaak door de EU wordt geclaimd dat de kosten van klimaatrampen alsmaar verder aan het stijgen zijn. De kosten, als percentage van de wereldwijde economie, zijn echter gedaald! Dit gebeurde in een periode waarin de CO2-uitstoot sneller steeg dan ooit, ondanks de 25 internationale klimaatconferenties die probeerden deze uitstoot aan banden te leggen.

De positieve boodschap van deze grafieken is: de mensheid is steeds beter in staat om met extremen om te gaan. Er is geen enkele reden te veronderstellen dat deze positieve ontwikkeling morgen zal omslaan naar een negatieve ontwikkeling. Er is dan ook geen enkele reden burgers angst aan te jagen.
Een compleet en betrouwbaar overzicht van weersextremen wordt gegeven in het rapport van Indur M. Goklany. Goklany stond aan de wieg van het IPCC en werkte mee aan het First Assessment Report. Voorts was hij Amerikaans gedelegeerde bij het IPCC, alsmede IPCCrecensent. Dit zijn de conclusies van zijn feitenmateriaal:

– Meer warme en minder koude dagen : Ja
– Meer frequente of meer intensieve cyclonen/orkanen : Nee
– Meer frequente of meer intensieve tornado’s : Nee
– Meer frequente of meer intensieve overstromingen : Nee
– Meer frequente of meer intensieve droge perioden : Nee
– Meer landoppervlak afgebrand door natuurbranden : Nee (piek rond 1850)
– Minder graanopbrengsten : Nee (verdrievoudigd sinds 1961!)
– Lagere voedselvoorziening : Nee (31% meer dan in 1961!)
– Landoppervlak minder, koraaleilanden verdwijnen : Nee (zelfs marginale expansie)

Terug naar geloof en bijgeloof?
De paniekverhalen van EU-vicepresident Frans Timmermans blijken pertinente onwaarheden te zijn! Harde feiten laten juist zien dat de mens steeds beter weet om te gaan met de sterk wisselende weersomstandigheden en de veranderingen in het aardse klimaat. Als Brussel niet meer geïnteresseerd is in feitelijke observaties en glashard beweert dat ‘snow is black’, dan worden de rede en het gezonde verstand uitgeschakeld en gaan we terug naar de donkere tijden van geloof en bijgeloof.

Het volgende bevestigt dat het vermogen van de mens om zich aan te passen aan verandering een hoopvolle kijk op de toekomst oplevert. Dat moet ook de boodschap zijn aan de nieuwe generatie.

Klimaatadaptatie is de enige juiste weg
De wereld zou veel meer moeten inzetten op klimaataanpassing (adaptatie) en juist veel minder op klimaatsturing (mitigatie). Aanpassing heeft zijn waarde overtuigend bewezen, terwijl sturing niets anders heeft opgeleverd dan hoge kosten. Met gedwongen sturing (minder CO2) worden we in deze moeilijke coronatijd nog verder de put in geduwd.

Nederland organiseerde begin 2021 online een mondiale topconferentie over klimaatadaptatie (‘Climate Adaptation Summit’). Een uitstekend initiatief. Er is geen betere plek op aarde om zo’n top te organiseren. Nederland huisvest sinds 2018 ook al het ‘Global Center on Adaptation’.

Nederland verdient op het gebied van waterbescherming de titel ‘wereldkampioen adaptatie’. Wij doen al eeuwenlang niets anders. Onze dijken hebben een
overstromingskans van 1 in de 10.000 jaar, terwijl slechts 1 in de 100 jaar internationaal gangbaar is. We spelen ook een leidende rol in het aanpassen van landbouwgewassen aan het veranderende klimaat (moderne veredeling).

Terugkijkend naar die wereldtop, is het onbegrijpelijk dat al het positieve nieuws over klimaatadaptatie van de afgelopen eeuw totaal onderbelicht is gebleven. Adaptatie wordt gebracht als een ‘laatste redmiddel’ dat helaas ingezet moet worden omdat de klimaatdoelstellingen van Parijs – de wereld onder de 2 graden of liefst zelfs onder de 1,5 graden opwarming houden – niet gehaald gaan worden. Met die boodschap worden burgers en bestuurders totaal op het verkeerde been gezet.

Adaptatie heeft helemaal niets met het falen van Parijs te maken, maar is onlosmakelijk verbonden met verantwoord bestuur. De mens heeft zich altijd moeten aanpassen aan veranderende omstandigheden! Om met Darwin te spreken, als de mens zich niet aan zijn veranderende omgeving aanpast, zal uitsterving zijn lot zijn, zoals dat met andere soorten in het verleden zo vaak is gebeurd.

Harde feiten (Wereldbank) laten zien dat de mens met adaptatie steeds beter in staat is met natuurlijke veranderingen om te gaan. Van een klimaatcrisis is absoluut geen sprake. Het is onbegrijpelijk dat in de Climate Adaptation Summit het succesvolle verleden van klimaatadaptatie volledig onder het tapijt werd geveegd.

In een recent rapport stelde de Global Commission on Adaptation dat iedere dollar geïnvesteerd in adaptatie ongeveer vier dollar aan baten oplevert. Dat is een wederom een aanwijzing dat de mens met adaptatie ook economisch op de goede weg zit. De commissie vergeet echter te vermelden dat mitigatie veel slechter scoort.

De Deense milieueconoom Bjørn Lomborg schat in een recente studie dat elke dollar die naar het Parijs Klimaatakkoord gaat slechts 11 dollarcent aan baten oplevert. De boodschap aan de wereld zou dus moeten zijn: investeer veel meer in adaptatie, maar veel minder in mitigatie. Met andere woorden: laat de onzinnige doelstellingen van het Parijs Akkoord los.

Zelfs als bovenstaande getallen een factor twee te optimistisch (Commission) en te pessimistisch (Lomborg) zouden zijn, dan nog zou het verschil een factor tien zijn! Het is bestuurlijk onverantwoord dat de wereldtop op de Climate Adaptation Summit het mitigatiebeleid op nr. 1 bleef zetten en adaptatie weinig of geen prioriteit gaf.

De argumenten die hiervoor gebruikt werden en worden, zijn gebaseerd zijn op het misleidende voorzorgsprincipe. Het beginsel houdt in dat overheden niet hoeven te wachten met het nemen van klimaat beschermende maatregelen totdat een bewijs van schadelijke effecten is geleverd. Het voorzorgsprincipe is dus een vrijbrief voor overheden om verregaande politieke maatregelen te nemen bij elke vermoedelijke ongewenste ontwikkeling. Angst aanjagen door de schadelijke effecten met computermodellen te overdrijven is het belangrijkste overheidswapen. Dat die beschermende maatregelen veel erger kunnen zijn dan de mogelijke schadelijke effecten wordt niet in ogenschouw genomen. Dat aanpassen een veel betere oplossing kan zijn, wordt weggewuifd.

Het voorzorgsprincipe is de grootste vijand van vooruitgang. Het leidt ertoe dat overheden hun macht kunnen uitbreiden op basis van onrealistische modellen en angstscenario’s. Voor elke activiteit wordt een model bedacht dat ernstige schadelijke scenario’s laat zien. Ondernemerschap wordt vrijwel onmogelijk gemaakt; somberheid en passiviteit in de samenleving nemen toe. Dat is precies wat we nu zien.

Concluderend, zowel kennis als ervaring laten zien dat mitigatiebeleid leidt tot verlies aan productiviteit, dat verlies aan productiviteit leidt tot minder welvaart en dat minder welvaart weer leidt tot minder middelen voor zaken als natuurzorg. Daartegenover geldt dat adaptatiebeleid juist leidt tot meer productiviteit, meer welvaart en meer natuurzorg.

Meneer Timmermans, met alle respect, een vraag. U wilt in de EU-geschiedenis toch niet bekend staan als de bestuurder die, ondanks alle harde feiten, pertinente onwaarheden over klimaatgevolgen bleef verspreiden?

En tot slot meneer Timmermans, met alle respect, een waarschuwing. Leidt met uw klimaatonwaarheden Europa niet naar de afgrond; laat Parijs los en richt u met adaptatiebeleid op het welzijn van mens en natuur.

Weg met uw angstverhalen en leve de toekomst!

Dr. A. J. (Guus) Berkhout
President CLINTEL
Hoogleraar-emeritus Geofysica
Lid Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)