Interview met Wilco Alteveer van Tegenwind Nederland: ‘Politiek luistert niet’

Volgens Wilco Alteveer, landelijk coördinator van Tegenwind Nederland, neemt het verzet tegen windturbines hand over hand toe. Dat zegt hij in de eerste aflevering van een reeks gesprekken met burgers die strijden tegen de bouw van industriële windturbines. Alteveer: ‘Ik ben helaas niet optimistisch. De overheid lijkt koste wat kost door te denderen met haar plannen voor grootschalige windturbines. Dit heeft alles in zich om de nieuwe toeslagenaffaire te worden.’

‘Het oosten van Nederland is voor mij een plek om thuis te komen’, zegt Alteveer, opgeleid als civiel ingenieur, met uitgebreide ervaring als senior QHSE-manager (Kwaliteit, Gezondheid, Veiligheid en Milieu) bij grote technische bedrijven en directeur van een vastgoedbedrijf. ‘Ik heb overal in de wereld gewerkt. Dalfsen, waar mijn bedrijf zit, is niet het middelpunt van de wereld, maar ik voel me hier thuis. Je hebt hier ruimte en het is groen.’ Ruimte, groen en rust worden echter bedreigd door de energietransitie, die ook in dit deel van het land gaat zorgen voor hoge windturbines. Alteveer hoorde verhalen over de ellende die zulke turbines veroorzaken en ging op onderzoek uit.

‘Ik wilde weten wat er aan de hand was’, zegt hij. ‘Ik begreep het niet zo goed. De turbines die nu neergezet worden zijn tweehonderd meter hoog en ze worden nog veel hoger. Mensen hebben er last van. Waarom worden ze dan toch overal neergezet, tegen de zin van heel veel burgers? En dan gaat het niet over esthetische bezwaren. Je kunt een turbine mooi of lelijk vinden, maar mensen ondervinden veel hinder en lijden ernstige schade, tot en met lichamelijke klachten aan toe. In Duitsland staan 30.000 windturbines en de verhalen die mensen daarover vertellen, zijn verschrikkelijk.’

‘Ik weet veel van techniek, en van veiligheid en gezondheid op het werk. Daar wordt altijd goed onderzoek naar gedaan. Ik vroeg me af of dat bij de plaatsing van windturbines ook gebeurt. Ik heb me daar ruim twee jaar in verdiept en mijn conclusie is dat het niet gebeurt. Sterker nog, het lijkt erop dat negatieve bevindingen opzettelijk worden achtergehouden.’

Wilco Alteveer

Tegenwind Nederland
Voor Alteveer waren zijn bevindingen aanleiding om Tegenwind Nederland op te richten, waarin hij onder meer samenwerkt met artsen en deskundigen. In een rapport dat ze in 2020 publiceerden, Voorkom het windturbinesyndroom, wordt uitgelegd welke rol geluid speelt bij de klachten van omwonenden. Maar de politiek wil niet luisteren, zegt Alteveer: ‘We hebben alle ingangen geprobeerd, maar het wordt genegeerd. Het boeit politici niet, zij willen een energietransitie.’

‘Veel burgerinitiatieven hebben tevergeefs geprobeerd om politici te laten luisteren. Aan de klimaattafels van Ed Nijpels zaten wel de belanghebbenden en ook de milieuorganisaties die nota bene royaal gefinancierd worden door het Rijk. De regering subsidieert haar eigen oppositie, waarmee ze wil aantonen dat alles gebeurt in het belang van de burger en het klimaat, maar de burger zelf wordt niets gevraagd. Daarom zijn Tegenwind Nederland en al die andere organisaties, coöperaties en burgerinitiatieven zo belangrijk. We hebben het dan over zeker honderd initiatieven, verspreid over het hele land. Wij geven de burger een stem.’

‘We hebben medische, technische en procedurele kennis verzameld waarmee we burgers kunnen ondersteunen. We zijn betrokken bij procedures bij de Raad van State. Die heeft dat laten onderzoeken door een onafhankelijk adviesbureau, het stab, dat een kritisch rapport heeft uitgebracht – waar dan vervolgens niets mee wordt gedaan. Je ziet het nergens terug in de uitspraken. De Raad van State kijkt ook alleen maar of de bestaande procedures worden gevolgd, maar die zijn opgesteld tussen 2008 en 2011 en waren toen al achterhaald. Ook de VROM-inspectie heeft in 2009 de toen in wording zijnde procedures afgekeurd. De minister heeft vervolgens dat advies niet gedeeld met de Tweede Kamer. Sindsdien is veel meer informatie beschikbaar gekomen, we hebben veel meer kennis over de fysieke en mentale overlast voor mensen. Maar de overheid doet er helemaal niets mee.’

Nieuw jasje
‘Gezien deze ontwikkelingen en ervaringen zou het nu anders en beter moeten gaan met de ontwikkeling van nieuwe en betere windturbineregels. Het tegendeel is echter waar. De oude regels worden gewoon weer opgediend in een nieuw jasje. Er is dus niets gedaan met de vele honderden zienswijzen in de eerste ronde. Nu in de tweede ronde zijn er weer honderden goed onderbouwde zienswijzen ingediend. Ik verwacht dat ook deze grotendeels genegeerd zullen worden.’

‘We staan op dit moment op een cruciaal punt. Gaan we door met de aantoonbaar niet werkende regelgeving, dan is de ellende en schade niet te overzien, op basis van de soms schrijnende ervaringen die we nu al in Nederland hebben. De regelgeving begrenst de windturbines niet in lawaai, hoogte en vermogen. Dan gaat het alleen nog om extreem veel geld verdienen met windturbines, op kosten van ons als belastingbetaler.’

‘Er zijn al veel plaatsen bekend waar nu grote windturbines staan, waar de omwonenden werkelijk niet meer weten waar ze het moeten zoeken, zo erg is de overlast en de schade (zoals stress en oorsuizen). Mensen worden daar terecht boos en moedeloos van, omdat de regelgeving hen niet beschermt. Zoals de VROM-inspectie terecht al in 2009 heeft vastgesteld, bij toen nog veel kleinere windturbines van 70 tot 100 meter tiphoogte.’

‘Op plekken waar voor 2030 nieuwe en nog grotere turbines moeten komen, maken mensen zich terecht grote zorgen. Staan ze er eenmaal, dan kun je er niets meer tegen doen. De regelgeving beschermt je dan niet. Terwijl uit al ons onderzoek blijkt dat de regels ontoereikend zijn.’

‘Verhuizen is een optie, maar door een windturbine daalt de waarde van je woning en lijd je flinke schade. En je loopt het risico dat je op je nieuwe locatie weer tegen windturbines aanloopt. De lijst van gezondheidsklachten is lang: stress, oorsuizen, je ligt in bed en voelt de trillingen; maar het onhoorbare geluid lijkt toch de ergste klachten te veroorzaken. Je merkt nu wel dat de weerstand steeds groter wordt; de politiek ziet dat ook natuurlijk en de overheid zal naar zijn burgers moeten gaan luisteren. Als de nieuwe regelgeving de burgers geen veilige en gezonde leefomgeving biedt, dan loopt het spaak en zal de bevolking steeds vaker in opstand komen.’

‘Ik ben helaas niet optimistisch. De overheid lijkt koste wat kost door te denderen met haar plannen voor grootschalige windturbines. Dit heeft alles in zich om de nieuwe toeslagenaffaire te worden.’

Meld je problemen
Dit is een eerste artikel van Clintel in een serie over de energietransitie. In de serie willen we vooral laten zien tegen welke problemen burgers aanlopen als gevolg van nationale en regionale klimaatdoelstellingen. Kandidaten komen in eerste instantie via het landelijke netwerk van Tegenwind Nederland. Wil je zelf graag je verhaal doen, stuur een mailtje naar office@clintel.org. Clintel gaat de komende maanden ook het land in met Clintel on Tour. Veel van die bijeenkomsten staan in het teken van de energietransitie. Zie hier voor een overzicht van de bijeenkomsten.