Geen paniek om de Golfstroom

Wat de toekomst met de AMOC brengt, weet niemand, schrijft Rob de Vos op klimaatgek.nl. Maar een nieuw onderzoek laat zien dat er van een afname van de Golfstroom (AMOC) de afgelopen decennia geen sprake is geweest.

Fig.1 Bron: Terhaar et al 2025

Rob de Vos
Datum: 21 januari 2025

Vorig jaar schreef ik een tweetal artikelen (hier en hier) naar aanleiding van een paper van de Duitse klimaatonderzoeker en activist Stefan Rahmstorf. Rahmstorf, die beweerde dat het nu wel zeker was dat de AMOC -de zeestroom die Europa warmte brengt- dreigde stil te vallen. De Volkskrant deed meteen stevig mee:

Fig.2 Bron: Volkskrant

Nu ben ik, door schade en schande wijs geworden, op mijn hoede als ‘klimaatziener’ Rahmstorf weer wat gevonden heeft, en in mijn artikelen van 2024 heb ik laten zien dat het alarmistische verhaal van Rahmstorf (en Volkskrant) waarschijnlijk onjuist was. Dat laatste wordt nu bevestigd door een recent onderzoek van Terhaar et al.

In die nieuwe publicatie, geplaatst in ‘Nature Communications’, tonen de onderzoekers aan dat de AMOC de afgelopen 60 jaar niet in kracht afgenomen is. De bevindingen van de drie auteurs staan dus haaks op de paper van Rahmstorf et al uit 2018 (die in hun studie wordt aangehaald). Dat werk van Rahmstorf baseerde zich op metingen van de SST (sea surface temperature).

In eerste instantie gebruikten de auteurs 24 CMIP-modellen, maar ontdekten dat de meest recent beschikbare SST data de AMOC niet nauwkeurig reconstrueerden. Daarom gebruikten de onderzoekers een andere maatstaf, namelijk de warmtestromen (fluxen) tussen oceaan en atmosfeer. Als de AMOC sterker is, komt er boven de Noord-Atlantische Oceaan meer warmte vrij van de oceaan richting de atmosfeer.

De beste data van die warmtefluxen worden geleverd door reanalysesproducten. De onderzoekers gebruikten twee reanalyses-sets, ERA5 en JRA-55 (die teruggaan tot het eind van de jaren 1950) om de AMOC te reconstrueren. Ze ontdekten dat de AMOC stabieler is dan eerder door Rahmstorf et al werd gesuggereerd.

De oceaan-atmosfeer warmtefluxen in de Noord-Atlantische Oceaan zijn nauw verbonden met de AMOC. De AMOC blijkt van 1963 tot 2017 niet verzwakt, toonden de onderzoekers aan. Aangezien er veel processen zijn die leiden tot grote jaar-tot-jaar variabiliteit in de AMOC-data zijn de oceaan-atmosfeer warmtefluxen en de AMOC het sterkst gecorreleerd op een decadale tijdschaal, en niet op jaargemiddelden.

Wat de toekomst met de AMOC brengt weet niemand, ook de onderzoekers van deze nieuwe paper niet. Maar ze zijn er op basis van de gevonden data van overtuigd dat van een afname van de AMOC de afgelopen decennia geen sprake is geweest.