Groene beloftes partijen peperduur wensdenken
Het miljarden kostende klimaatbeleid van Nederland zal binnen afzienbare tijd imploderen omdat het totaal niet leidt tot minder fossiel energieverbruik en CO₂-uitstoot in de wereld, voorziet Maarten van Andel. Hij analyseerde het klimaatbeleid van alle partijen in de Kamer en stuitte vooral op ‘energieblindheid en wensplaatjes’.
Maarten van Andel
Clintel Foundation
Datum: 8 oktober 2025
Zonder energie zouden onze huizen, steden, bedrijven, auto’s, treinen en computers doods en stil zijn. Al die energie lijkt er vanzelfsprekend te zijn, maar we hebben geen idee hoe ontzagwekkend veel we ervan verbruiken. Dit fenomeen wordt energieblindheid genoemd. Dat is geen aandoening of verwijt, elk mens is ermee behept. Energie is niet tastbaar en heeft vele verschijningsvormen zoals licht, warmte, geluid, snelheid, luchtdruk, hoogte, elektriciteit en radiogolven.
U en ik kunnen niet waarnemen hoeveel energie daarmee gemoeid is. Als we dat intuïtief proberen in te schatten gaan we de mist in. Alleen nauwgezette natuurkundige berekeningen kunnen onthullen hoe kolencentrales, kerncentrales, windmolens en zonnepanelen zich verhouden tot elkaar en tot ons onvoorstelbaar grote energieverbruik.
Onderschat
De omvang van de energietransitie wordt enorm onderschat. We hebben in de loop van de geschiedenis dertig landarbeiders vervangen door één paard, en vervolgens tien paarden door één tractor. Eén tractor verricht dus evenveel arbeid als 300 landarbeiders. Die verhouding is kenmerkend voor ons hele moderne leven. De fysieke arbeid die ons eigen lichaam dagelijks kan verrichten is minder dan een procent van ons totale dagelijkse energieverbruik.
Duizenden politici en miljoenen burgers hoeven geen energie-experts te worden om het euvel van onderschatting te verhelpen. We zouden ons wel veel bewuster kunnen worden van onze energieblindheid. Bewuste onwetendheid zet aan tot bescheidenheid en realisme, en geeft ruimte om analyses en adviezen van duizenden kritische natuurwetenschappers in de hele wereld serieuzer te nemen. Dat zou de huidige energietransitie veel effectiever en goedkoper maken. Het geeft ook inzicht hoe we ons werkelijk gigantische energieverbruik kunnen halveren zonder welzijn en comfort in te leveren.
Wensplaatjes
Voor mijn boek de Nieuwe Kies Wijzer Klimaat heb ik het klimaatbeleid van alle vijftien politieke partijen in de Tweede Kamer geëvalueerd. Sommige partijen blijken meer dan andere aan onbewuste energieblindheid te lijden, en onmogelijke wensplaatjes te beloven die technisch en natuurkundig helemaal niet kunnen. Dat lijkt dan groen en duurzaam, maar kost in de praktijk alleen maar veel geld zonder dat mens en natuur daar beter van worden.
Een natuurwetenschappelijke analyse van alle partijprogramma’s leert dat zichzelf links noemende partijen niet groener zijn dan andere partijen, en zeker niet het meest duurzame klimaatbeleid kunnen claimen. Veel politieke partijen spiegelen ons klimaatdoelen voor die lezen alsof appels in 2035 omhoog gaan vallen. Daar kun je heel veel geld en moeite in steken, maar het gaat niet gebeuren omdat de natuurwetten dat niet toestaan. Evenzo kunnen we niet in 2035 met z’n allen elektrisch gaan rijden en onze huizen aardgasloos verwarmen op CO2-vrije stroom.
Luchtspiegelingen
Elke natuurkundestudent kan uitrekenen dat dat onmogelijk is, maar toch durven veel politieke partijen ons dergelijke onbereikbare luchtspiegelingen te beloven. Eerdere luchtspiegelingen in de afgelopen tien jaar verdwenen zodra we dichterbij kwamen, zoals klimaatneutrale biomassa en goedkope stroom. Ik voorzie een implosie van het huidige miljarden kostende klimaatbeleid, omdat het totaal niet leidt tot minder fossiel energieverbruik en CO2-uitstoot in de wereld. Integendeel, die blijven jaar op jaar stijgen, tien maal zo snel als ze in Europa afnemen. Het is hoog tijd dat politiek en samenleving deze falende energietransitie grondig gaan herzien.
Deze opinie van Maarten van Andel verscheen eerder in De Telegraaf.
Lees hier onze recensie van de Nieuwe Kies Wijzer Klimaat.
meer nieuws
Trump’s VN-toespraak: de klimaatkeizer staat nu naakt
President Trump heeft met zijn toespraak voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties geschiedenis geschreven, aldus Tilak Doshi. Met zijn woorden heeft hij het klimaatcatastrofisme de wacht aangezegd en getoond wat het is: een klimaatzwendel. Hij heeft de wereld een keuze gegeven: achter deze ‘groene’ fictie blijven aanlopen, of de realiteit omarmen.
Lees die Nieuwe Kies Wijzer Klimaat!
Ontdek hoe politieke partijen écht denken over energie en klimaat in deze praktische en nuchtere gids van Maarten van Andel vol verrassende inzichten.
De groene terugslag is een feit: Groot-Brittannië kan zich niet zowel Net-Zero als democratie veroorloven
De democratie is in gevaar door de voortdenderende anti-CO2-trein. Er is een grote en groeiende onvrede in de Britse samenleving door de gevolgen van het gevoerde Net-Zerobeleid. Niet alles is verloren, maar er zullen duidelijke keuzes gemaakt moeten worden, aldus Maurice Cousins.
