Het journalistieke platform Follow the Money komt vandaag met een artikel over CLINTEL met als kop: “Klimaatsceptisch Nederland profiteert nog altijd van netwerk en geld uit fossiele industrie”. Het artikel is een vervolg op een artikel van zaterdag over Frits Böttcher, waaruit bleek dat deze in de jaren ’90 geld van Shell en andere bedrijven kreeg om ook argumenten tegen CO2 als grote boosdoener een podium te geven. Ook Berkhout en ik werden de afgelopen maanden benaderd voor het geven van interviews over Böttcher. Ik heb Böttcher echter helemaal niet gekend (ik begon in 2005 met schrijven over klimaat met een artikel over de hockeystickgrafiek) en heb zelfs nooit iets van hem gelezen. Böttcher overleed in 2008. Er wordt nu door FTM gesuggereerd dat wij het stokje van hem hebben overgenomen. Ook daar is niets van waar. Overigens, wat ik lees en hoor over Böttcher wekt de indruk dat het een zeer erudiete en interessante man was.
In het artikel van vandaag probeert FTM op een heel gekunstelde wijze CLINTEL te koppelen aan de fossiele industrie. Maar CLINTEL ontvangt echter geen cent van de fossiele industrie. De kop van het FTM-artikel is dan ook simpelweg onjuist. CLINTEL is mede mogelijk geworden dankzij een toezegging van vastgoedondernemer Niek Sandmann en deze gaf daarover een interview in De Telegraaf.
DELPHI
Guus Berkhout heeft als hoogleraar geofysica aan de TU Delft samengewerkt met de olie- en gaswereld, omdat zijn wetenschappelijk instituut DELPHI technieken ontwikkelde die door de industrie gebruikt kunnen worden. Berkhout (nu 79 jaar) droeg in 2015 de leiding van DELPHI over aan zijn opvolger. FTM probeert op een geforceerde manier een link te leggen tussen DELPHI en CFGSEC, een ander centrum (dat zich richt op armoede en ontwikkeling) dat Berkhout mede kon opzetten dankzij een startfonds vanuit DELPHI.
Het artikel laat na te vermelden dat Guus (op eigen verzoek) geen vergoeding krijgt voor zijn CLINTEL werkzaamheden. Hij heeft er vorig jaar honderden uren ingestopt en zelfs substantieel eigen geld ingebracht in de vorm van reis- en verblijfskosten die hij zelf betaald heeft.
Het is natuurlijk prima dat FTM onderzoek doet naar geldstromen. Maar als je dan niets vindt, meldt dat dan gewoon en ga niet doen alsof je toch iets verdachts gevonden hebt. Het is droevig om te zien dat dit het niveau is van een van de bekendste onderzoeksjournalistieke platforms in Nederland. De werkwijze van FTM is weinig journalistiek en eerder activistisch. Maar helaas is die aanpak nog ‘succesvol’ ook. Want het meest interessant aan het stuk van zaterdag over Böttcher waren de reacties van de bedrijven die nu moesten reageren op de ‘beschuldiging’ dat ze destijds (relatief kleine) bedragen aan Böttcher hadden gegeven om ook een ander geluid over klimaat te laten horen. Stuk voor stuk gaan ze diep door het stof en benadrukken ze hoezeer ze het Parijs Klimaatakkoord omarmen. Het stuk over Böttcher is dan ook vooral bedoeld om bedrijven anno 2020 in het gareel te houden: waag het niet om ook maar een cent aan een ander geluid uit te geven. Wij weten je te vinden en villen je.
Overheden zitten tot over hun oren in het klimaatbeleid en hebben dan ook geen enkel belang bij het laten horen van een ander geluid en doen dat dan ook niet (een uitzondering was het platform Climate Dialogue waar ik bij betrokken was (en KNMI en PBL) en dat tot stand kwam naar aanleiding van climategate). Via sociale druk dwingen de activistische media nu af dat ook het bedrijfsleven een ander geluid niet mag of kan financieren zonder dat het tot imagoschade zal leiden.
Dit betekent dat CLINTEL, dat – om uit te kunnen groeien tot een volwaardige organisatie meer financiering nodig heeft – die financiering zal moeten zien te vinden van onderop, dus rechtstreeks van de burgers. Daar is op zich niks mis mee en dat gaan we dan ook gewoon doen. Wilt u zich bij ons aansluiten of wilt u ons steunen, dan kan dat hier of hier.
Hieronder de vragen die FTM voorlegde aan Berkhout en zijn antwoorden.
U schrijft dat Clintel voortkomt uit het CFGSEC. TNO stelt dat het CFGSEC is opgericht met een financiële injectie van 1,2 miljoen euro vanuit Delphi. Delphi wordt gefinancierd door de fossiele industrie.
Dat is onjuist. De financiële injectie voor CFGSEC kwam vanuit een reservefonds voor nieuwe projecten. CLINTEL wordt gefinancierd door Niek Sandmann en een grote groep kleine sponsors (‘Friends of CLINTEL’). DELPHI, CFGSEC en CLINTEL hebben en hadden noch inhoudelijk noch financieel iets met elkaar te maken. De sponsors van DELPHI wisten en weten dan ook niet wat CFGSEC is en ook niet wat CLINTEL is.
Ik ben buitengewoon trots dat ik 30 internationale bedrijven uit de geo-industrie vanuit de gehele wereld bij elkaar heb weten te halen en te houden. Zij waren bereid een Delfts lab te financieren om fundamenteel geofysisch onderzoek uit te voeren met als doel kennis te vergaren over het geologisch archief. Ik heb met die buitenlandse financiering een vijftigtal doctoren en enkele honderden ingenieurs afgeleverd. Vanwege de hoge kwaliteit van het onderzoek heb ik onder meer het lidmaatschap verkregen van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Nogmaals, ik ben daar trots op. In 2015 heb ik de leiding van Delphi overgegeven aan mijn opvolger.
Hiermee is geld van de fossiele industrie dus terechtgekomen bij (de oprichting van) Clintel. U stelt echter in meerdere interviews dat Clintel geen financiering vanuit de fossiele industrie ontvangt. Hoe rijmt u dit? Van welke specifieke bedrijven was die 1,2 miljoen euro afkomstig? Welke geldstromen liepen er nog meer naar het CFGSEC voor de financiering van klimaatonderzoek, al dan niet via TNO?DELPHI, CFGSEC en CLINTEL hadden en hebben noch inhoudelijk noch financieel iets met elkaar te maken: DELPHI gaat over geophysical imaging, CFGSEC over welvaart en ecologische voetafdruk en CLINTEL over oorzaken van klimaat.
Uit mijn inkomsten van de 3e geldstroom, die beheerd werden door TNO, werd toentertijd een extra onderzoeksfonds gevormd voor nieuwe innovatieprojecten. Uit dat fonds zijn de startactiviteiten van CFGSEC betaald. Dat geld is allemaal in TNO besteed, ver voordat CLINTEL bestond. Er was en is geen enkel verband tussen DELPHI, CFGSEC en CLINTEL. Nogmaals, Delphi gaat over het zichtbaar maken van geologische aardlagen, CFGSEC gaat over de invloed van sociale ongelijkheid op armoede, rijkdom en de ecologische voetafdruk en CLINTEL gaat over de oorzaken van klimaatverandering. Dat zijn wetenschappelijk totaal andere onderwerpen. CFGSEC werd door mij geleid als hoogleraar ‘Innovatiemanagement’. Nogmaals, daar had Delphi niets mee te maken.
Jannes Verwer, de voormalig directeur van energiebedrijf E.on ondertekende het ‘er is geen klimaatcrisis’-pamflet van Clintel. Met Maarten van Veen zit u in de stichtingsraad van de Stichting Historie der Techniek. Via AcTI kent u onder meer Jeroen van der Veer (Shell), Jan Oele (NAM) en Jan Zuidam (DSM). Kende u Frits Böttcher? Bent u zich ervan bewust dat al deze mannen (financiële) steun gaven aan Böttchers CO2-project?
Natuurlijk ken ik de naam Böttcher, maar ik heb nooit contact met hem gehad. Nee, ik weet helemaal niets van de financiële stromen naar Böttcher.
Volgens Tammo Oegema, één van de onderzoekers waarmee u aanvankelijk in het CFGSEC samenwerkt, regeert u dit center met ijzeren vuist: ‘Berkhout regeerde het CFGEC nogal uitgesproken. Wie kritiek had kon vertrekken, soms zelfs op staande voet.’ Hoe reageert u hierop?
Ja, wat is hier mis mee? Als je succes wil hebben, moet je de leiding nemen. Oegema presteerde niet naar verwachting maar kwam wel met hoge facturen.
Oegema zegt ook: ‘Hij wilde data achter de rapporten van het IPCC hebben. Dat is een enorme klus, want die rapporten zijn een samenvatting van vele honderden klimaatwetenschappelijke onderzoeken. Op zichzelf is dat geen probleem: als iemand die wetenschappelijke inzichten kritisch wil toetsen, dan mag dat. Maar Berkhout wilde alleen maar horen dat er iets mis was. Als wij aangaven dat de conclusies van het IPCC berusten op gedegen wetenschappelijk onderzoek, werd hij kwaad. Nadat wij eind 2016 terechtkwamen in een zaaltje met een paar publicisten van Elsevier en andere klimaatsceptici – die alleen maar complottheoriën over de klimaatwetenschap aan het verkondigen waren – werd het ons te gortig. Toen zijn we er uitgestapt.’ Hoe reageert u daarop?
Rancune van een ex-medewerker.
De werkelijkheid is dat we in CFGSEC niet met klimaat bezig wilde zijn, maar met de ecologische voetafdruk van arme en rijke landen. Zie onze publicatie: World Prosperity Outlook in 2016. Toen Oegema toch met het klimaat verder wilde, heb ik hem gevraagd te vertrekken. Daar was hij toen heel boos over en kennelijk is hij dat nog steeds.
Volgens Walter Manshanden en Tammo Oegema had u reeds in 2016 de ambities om met het CFGSEC vraagtekens te plaatsen bij de klimaatwetenschap. Klopt dit?
Nogmaals, het ging in CFGSEC helemaal niet over klimaat, maar over de ecologische voetafdruk van welvaart, zie WPO 2016. Ik heb altijd gepleit (ook in CLINTEL) om milieu en klimaat volstrekt uit elkaar te houden. Als je die twee door elkaar gaat halen, wordt het pas echt ingewikkeld.
Clintels bezoekadres is gevestigd in het pand van Fugro in Amsterdam. Kunt u de banden tussen Fugro en Clintel duiden?
Het kantoor van CLINTEL is door Niek Sandmann beschikbaar gesteld. Dat zit in een verzamelgebouw waar ook Fugro zit. Dat betekent uiteraard niet dat CLINTEL enige relatie heeft met Fugro. Die relatie is er namelijk niet!
Walter Manshanden zegt: ‘Guus kan enorm stellig zijn. Dat werkt soms goed. In 2002 kreeg hij de prestigieuze opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat om de geluidsnormen voor Schiphol te bestuderen. Het ministerie wilde echter dat de overlast “berekend” zou worden, terwijl Berkhout het lawaai gewoon wilde meten. Dit leidde tot felle confrontaties, waarop Berkhout de opdracht terug gaf. De enige juiste beslissing.’
Het is moeilijk te geloven, maar we weten nog steeds niet hoeveel lawaai er rondom Schiphol wordt gemaakt. De hoeveelheid vliegtuiglawaai wordt tot nu toe alleen maar bepaald door computermodellen. Kabinetten hebben allemaal beloofd dat er gemeten gaat worden, maar dat is nog steeds niet gebeurd. Zo worden bewoners al decennia voor de gek gehouden. Er werd mij door de minister gouden bergen beloofd als onze commissie akkoord zou gaan, maar ik was en ben niet te koop.
‘Met dezelfde vaart kan Guus echter persoonlijke meningen verkondigen, die niet altijd even wetenschappelijk onderbouwd zijn. In 2018 schrijft hij bijvoorbeeld een boek over Schiphol, waarin hij plotseling uit het niets uithaalt naar minderheidsgroeperingen en ze wegzet als profiteurs. Zulke meningen zijn paradoxaal en gaan ten koste van zijn evidente kwaliteit.’
Hier worden zaken uit zijn verband gerukt. In mijn Nawoord op p.63 stel ik aan de orde: ‘”Waar willen we met ons land naar toe?” met als rode draad: ‘Burgers krijgen steeds minder invloed’? Dat geldt niet alleen voor Schiphol en voor het Groninger gasveld, maar ook voor het immigratiebeleid. Wat ik in mijn nawoord schrijf over deze invloed zijn profetische woorden gebleken. Immers, de burger maakt zich grote zorgen over de toestroom van immigranten die zich heel moeilijk aanpassen (staat nu in de topdrie!), maar die wel steeds meer eisen gaan stellen omdat er geen duidelijke toegangscriteria en gedragsregels zijn voor nieuwkomers.
Maar wat heeft dit met klimaat en CLINTEL te maken?
‘Hij is met emeritaat, maar ik denk dat hij moeilijk afstand kan nemen van de maatschappelijke relevantie die hij eens had. Het is prijzenswaardig om actief te blijven, maar met Clintel is de wil om actief te zijn sterker gebleken dan wetenschappelijke kennis. Dat is jammer. Met Clintel zaait hij twijfel over goede wetenschap over klimaatverandering.’ Hoe reageert u daarop?
Ja, dat kan de heer Manshanden wel denken, maar u gaat daar toch niet vanuit? De vooruitgang in de wetenschap is gebaseerd op kritiek. Dat heeft niets met twijfel zaaien te maken. Tenzij men niet van kritiek gediend is.
CLINTEL is een snelgroeiende internationale organisatie die in korte tijd gesteund wordt door ruim 800 prominente wetenschappers en professionals. We hebben een positieve boodschap: “There is no climate emergency”. Die boodschap wordt met harde feiten onderbouwd.
Volgens uw website deelt Clintel een bezoekadres met het bedrijf Fugro. Kunt u uitleggen wat de banden zijn tussen Fugro en Clintel?
Hierboven reeds uitgelegd dat er geen enkel verband is!
‘Die minderheidsgroepen klagen over onze huidskleur, onze instituties, onze dodenherdenking, onze volksfeesten, onze tradities, onze straatnamen …………….., maar ze profiteren wel volop van onze ruimhartige welvaartsstaat.’ Bent u zich ervan bewust dat uw opmerking in noot 2 van uw boek uit 2018 over Schiphol door sommige mensen als discriminerend wordt ervaren?
Zie mijn Nawoord over de context van deze, ik herhaal, profetische woorden. Dit is precies hoe de grote meerderheid, ook de aangepaste nieuwkomers, er in ons land over denken. Maar nogmaals, wat is het verband met CLINTEL?