GL-PvdA-leider Frans Timmermans wil een radicale versnelling van de uitrol van windturbines op land. Dat bleek onlangs tijdens het WindDay-congres in Rotterdam. Hij pleit voor een noodwet om door bestuurlijke knelpunten heen te breken. Lokale weerstand mag niet in de weg staan en gemeenten moeten desnoods gepasseerd worden. De schade zou enorm zijn als Timmermans zijn zin krijgt.

Opinie door Evert Doornhof (Clintel)

In zijn WindDay-lezing stelde Timmermans onomwonden dat Nederland nog veel meer windmolens op land nodig heeft. Het doel is het halen van de klimaatdoelen, opgelegd via internationale akkoorden. De praktijk van windenergie op land laat echter de keerzijde zien van deze hooggestemde idealen; een beeld dat tot nu toe zorgvuldig buiten de politieke bubbel wordt gehouden.

Onderzoeksjournalist Elze van Hamelen bracht onlangs in het rapport Het Windmolendrama voor Clintel in kaart wat burgers ondervinden bij de komst van windparken.

  • Tienduizenden burgers ondervinden al ernstige overlast van bestaande windturbines. Dit gaat over geluidsoverlast, slaapgebrek, gezondheidsklachten – en ze vinden nergens gehoor.
  • De juridische onderbouwing van veel vergunningen is onwettig. De geldende geluidsnormen werden zonder wettelijk vereiste milieueffectrapportage ingevoerd. De Raad van State moest, pas na druk van Europese jurisprudentie, erkennen dat dit niet door de beugel kan.
  • Gemeenten en burgers zijn stelselmatig buitenspel gezet via ondemocratische overlegstructuren als de Regionale Energiestrategieën (RES). Wie mee wil praten, moet eerst ja zeggen. Wie bezwaar maakt, staat al 2–0 achter, stelt Van Hamelen.

Gezondheid? Geen obstakel voor het dogma

Belangrijk punt in het rapport van Elze van Hamelen is het laagfrequente en infrasone geluid van megaturbines. Dit dringt huizen hinderlijk binnen en zorgt voor veel gezondheidsschade. En de afstand tot woningen wordt alsmaar kleiner – in sommige gevallen slechts 500 meter tot aan de gevel. De overheid weet dit. Het RIVM weet dit. En je mag aannemen dat Timmermans dit ook weet.

Toch blijven de bestaande, soepele, normen in stand; of deze worden met cosmetische MER-rapporten ‘gelegaliseerd’. Die rapporten worden uitgevoerd door adviesbureaus met directe banden met de windindustrie, zoals Arcadis. Onafhankelijk is het allang niet meer, zegt Van Hamelen, en transparant evenmin. Intussen wordt de burger die zich verweert, weggezet als “klimaatontkenner”, “egoïst” of “NIMBY”.

De prijs van ideologie: een land vol turbines en lege beloften

Timmermans stelde dat Nederland “moed moet tonen” door het landschap verder vol te bouwen met wiebelstroom. Maar wie betaalt daarvoor?

  • De burger, via hogere energierekeningen;
  • De huiseigenaar, via waardeverlies;
  • De omwonende, via gezondheidsklachten;
  • De natuur, via vogelsterfte, bodemvervuiling en horizonvervuiling;
  • De democratie, via het uitsluiten van volksvertegenwoordiging;
  • De toekomst, via investeringen in instabiele en weersafhankelijke technologie.

En waarvoor? Wind op land dekt momenteel hooguit 3% van de totale energiebehoefte. Geen enkele windturbine levert energie als het niet waait. Zonder fossiele back-up of kernenergie valt het systeem stil. Wie beweert dat wind alleen de klus klaart, verkoopt lucht.

Kernenergie: het alternatief

Timmermans bestempelt kernenergie stelselmatig als “te duur en te traag”. Het is een argument dat vaker klinkt – en telkens uit de mond van mensen die geen enkel obstakel zien in tientallen miljarden subsidie voor wind- en zonprojecten die ruimte, netcapaciteit en betrouwbaarheid ontberen. Kernenergie is veilig, schoon, ruimte-efficiënt en geliefd bij een groeiende meerderheid van de Nederlandse bevolking. Het is het enige CO₂-vrije alternatief dat continu energie levert, en dus een logisch fundament vormt onder elk serieus transitiebeleid.

Frans Timmermans: groene praat, grijze lobby

Dat Timmermans de windlobby een warm hart toedraagt, is geen geheim. Tijdens zijn Brusselse jaren werkte hij als EU-klimaatcommissaris nauw samen met belangenorganisaties zoals WindEurope. Volgens onderzoeksplatform Indepen.eu werden tijdens zijn Green Deal-periode miljarden toegezegd aan projecten waarvan veel direct of indirect profiteerden van windsubsidies. Kernenergie werd daarentegen bewust buitenspel gezet.

Clintel: tijd voor een pas op de plaats

Het plan van Timmermans is geen toekomstvisie. Het is een voortzetting van het oude wanbeleid onder een nieuw logo. Clintel pleit daarom voor:

  • Een moratorium op wind op land, totdat gezondheidseffecten en juridische basis deugdelijk zijn onderzocht;
  • Herwaardering van kernenergie als serieus en realistisch alternatief;
  • Democratische herijking van energiebeleid, waarbij de burger geen decorstuk maar volwaardige gesprekspartner is;
  • Einde aan het dogma van centrale regie zonder werkelijke tegenspraak.

De tijd van blinde volgzaamheid aan groene ideologie is voorbij. Wie duurzaamheid werkelijk serieus neemt, durft de pijnlijke vragen te stellen.

Bestel Het Windmolendrama in onze webshop.