Wat waren ze boos

Vorige week werd een motie aangenomen van de SGP om belangenorganisaties te beperken in hun gang naar de rechter, tenzij ze overtuigend kunnen bewijzen dat ze representatief zijn. Linkse partijen waren furieus. Suzanne Kröger van GroenLinks noemde het voorstel op Twitter ‘verschrikkelijk’. Ik citeer: ‘De SGP wil maatschappelijke organisaties die opkomen voor de natuur en het klimaat belemmeren in hun gang naar de rechter. En de Kamer nam die (sic) verschrikkelijke voorstel net aan. Rechten inperken, in plaats van de problemen oplossen. Dat is wat een rechtse meerderheid betekent.’

Ja, zo is de SGP. Ze willen ons onze rechten afpakken en geven geen snars om de natuur. Stem Links, anders leef je morgen in een theocratie! Het is een belachelijk frame, beschamende stemmingmakerij, maar de vele Retweets wekken de indruk dat de woorden van Kröger er bij haar achterban ingaan als Gods woord in een ouderling.

Mij lijkt het een erg redelijk voorstel. Belangenclubs als Urgenda kunnen gesubsidieerd door de Postcodeloterij allerlei politieke zaken afdwingen bij de rechter, terwijl de burger buitenspel staat. De SGP vindt dat je zo’n rechtszaak ‘in het algemeen belang’ alleen moet kunnen voeren als ook aantoonbaar is dat je in het algemeen belang handelt. Vandaar de ‘representativiteitstoets’. Deze toets zou voor alle belangenorganisaties gelden, niet alleen voor ‘organisaties die opkomen voor de natuur en het klimaat’. Maar het is mevrouw Kröger natuurlijk ook niet ontgaan dat vooral milieuorganisaties aardigheid hebben in het aanspannen van rechtszaken tegen Shell of andere helse machten.

Tijdens het debat in de Kamer zelf beweerde Kröger dat de SGP als ‘zelfbenoemd staatsrechtelijk geweten’ in het geval van deze ‘heftige motie’ ‘lelijk zijn andere kant’ liet zien. Joris Thijssen van de PvdA vond dit een ‘uitstekende interruptie’ van zijn GroenLinks collega en prees zich gelukkig om met deze ‘fijne partij’ te mogen samenwerken. Christine Teunissen van de PvdD beweerde dat de SGP de Trias Politica ‘gewoon niet serieus neemt’ en verklaarde ‘ontsteld’ te zijn over deze motie. Raoul Boucke van D66 adviseerde tenslotte vaderlijk deze ‘ondoordachte actie’ ongedaan te maken en de motie in te trekken met de woorden: ‘doe het toch niet’.

Chris Stoffer hoorde het allemaal rustig aan en herhaalde een paar keer het wetsvoorstel en verklaarde er goed over te hebben nagedacht. Het leek me een duidelijk, niet bepaald wereldschokkend voorstel en ik kon me goed voorstellen dat je zo’n motie indient.

Wat ik me niet goed kan voorstellen, is wat er omgaat in het hoofd van de linkse politici die er zo boos om werden. Verstaan zij wel hetzelfde onder de ‘trias’ van de Trias Politica? Dat kan haast niet als ze menen dat Stoffer haar ‘gewoon niet serieus neemt’. Stoffer doet nu juist precies wat de uitvoerende macht moet doen; hij houdt toezicht op het functioneren van dat andere orgaan van de staat: de rechtspraak. Hij constateert dat rechtszaken in naam van ‘het algemeen belang’, gesponsord door de Postcodeloterij en dus indirect door miljoenen door de Postcodeloterij gestalkte Nederlanders, problematisch zijn, omdat ze niet worden aangespannen door het Nederlandse volk als geheel, maar door een clubje dat meent te weten wat het beste is voor iedereen. Want zeg nu zelf: je hoeft mensen toch niet te vragen of ze liever leven op een leefbare of op een onleefbare planeet?

Volgens mij begrijpen Kröger en de haren die hele motie niet. Misschien helpt een klein gedachte-experiment. Stel Civitas Christiana spant in het algemeen belang een rechtszaak aan tegen abortusklinieken in Nederland om die klinieken te dwingen hun deuren te sluiten. Argument: voor het zielenheil van al die vrouwen die een abortus overwegen is het beter om het niet te doen, ook al beseffen ze dit zelf niet. Zouden Kröger en de haren de representativiteitstoets dan ook zo heftig en ontstellend hebben gevonden? Ik denk het niet. Ik denk dat ze dan volmondig met de wet hadden ingestemd. En het mooie van de wet is dat hij ook voor rechtse belangenclubs geldt.

Auteur