Overgenomen van OpinieZ

Gebukt onder angst en dwang

Bron: Shutterstock

Er is geen klimaatcrisis, ook al willen de politiek, klimaatinstituten en de media dat u doen geloven. Wel is er sprake van klimaatverandering, maar dat is een verandering zoals alle dingen om ons heen veranderen, zowel binnen als buiten onze dampkring. Geen verrassing dus! We zullen in het volgende laten zien dat we van klimaatverandering geen drama moeten maken. In tegendeel, we moeten er ons voordeel mee doen. Een column van emeritus hoogleraren Guus Berkhout en Kees de Lange.

In dit deel I van dit artikel dringen wij er bij politici, klimaatonderzoekers en journalisten op aan om te stoppen met angst zaaien onder de bevolking en te stoppen met het citeren van ondeugdelijke klimaatmodellen. Ga burgers het eerlijke verhaal vertellen.

Met klimaat, daar zijn vriend en vijand het wel over eens, bedoelen we niet het dagelijkse wispelturige weer, maar het gemiddelde weer over enkele tientallen jaren (veelal wordt dertig jaar gebruikt). Het klimaat vertegenwoordigt een buitengewoon complex natuurkundig systeem en reageert op allerlei externe invloeden van binnen en buiten onze atmosfeer. Dat gebeurt al 4,5 miljard jaar lang. We noemen die externe invloeden de oorzaken van klimaatverandering. De grote wetenschappelijke uitdaging is te weten en te begrijpen welke hoofdoorzaken verantwoordelijk zijn voor de klimaatveranderingen in het verleden, heden en de nabije toekomst. Die wetenschappelijke kennis is de basis van effectief klimaatbeleid.

Mitigatie en adaptatie

Als de dominante oorzaken te beheersen zijn door de mens, dan zal het klimaatbeleid zich moeten richten op het wegnemen van die oorzaken. Dat staat bekend als mitigatiebeleid. Maar als de mens machteloos staat tegen de dominante oorzaken, dan zal het klimaatbeleid zich moeten richten op aanpassing. Dat staat bekend als adaptatiebeleid.
Ronduit dramatisch is het als om ideologische redenen en/of dubieus wetenschappelijk onderzoek gekozen wordt voor mitigatiebeleid, terwijl adaptatie de juiste route zou moeten zijn.

Een kritische blik op het klimaatonderzoek zoals dat de afgelopen decennia is uitgevoerd, alsmede een kijkje in de geologische geschiedenis van de aarde over 4,5 miljard jaar, geeft aan dat we nu met ons klimaatbeleid een verkeerde koers varen. Het gevolg is dat we honderden miljarden uitgeven aan beleid dat niets oplevert, maar wel veel schade aanricht. Dat is precies wat de praktijk al decennia laat zien.

Serieuze wetenschap

Het is goed om eerst in herinnering te roepen hoe serieuze wetenschappers werken. Wetenschap begint bij het doen van betrouwbare waarnemingen. Tegenwoordig kunnen satellieten onvoorstelbaar veel waardevolle metingen verzamelen over de eigenschappen van het klimaatsysteem, zoals temperatuur, druk en vochtigheid. Al die verschillende waarnemingen vertellen het verhaal van de klimaatverandering. Vandaar dat het analyseren van die metingen de eerste grote stap is. Dat levert zogeheten empirische relaties op, zoals temperatuur als functie van de plaats (x,y,z) en de tijd (t). En ook relaties tussen systeemeigenschappen, zoals temperatuur en luchtvochtigheid. We noemen die relaties empirisch, omdat ze direct zijn afgeleid van metingen.

Illustratie 1: Door de eeuwen heen hebben we gezien dat mensen met nieuwe ideeën, ook al waren ze gebaseerd op betrouwbare waarnemingen, monddood werden gemaakt. Het is droevig dat dit fenomeen in de 21e eeuw nog steeds volop floreert.

Waarnemingen verklaren

Daarna begint de tweede wetenschappelijke fase: natuurkundig proberen te verklaren waarom de waarnemingen zijn zoals ze zijn. Dat gebeurt door theorievorming, waarbij in onze moderne tijd computermodellen een belangrijke rol spelen. Als een computermodel ALLE gedane waarnemingen kan reproduceren – en dus ook alle empirische relaties – zijn we met de theorie op de goede weg. Als dat niet het geval is, rest voor de theorie slechts de prullenmand.

Het gaat dus om een meedogenloze test. Het is precies die harde aanpak die de natuurwetenschap in een paar honderd jaar, sinds wetenschappers als Galileo Galilei, op het huidige niveau heeft gebracht (zie illustratie 1). Een theorie of model aan de man brengen door slechts waarnemingen te selecteren die goed uitkomen, is wetenschappelijk een doodzonde. Metingen veranderen om ervoor te zorgen dat die metingen overeenkomen met modelresultaten is wetenschappelijke fraude. Universiteiten zouden hun studenten deze basisprincipes van de wetenschap moeten bijbrengen.

Betrouwbaar waarnemen

Alles begint dus bij het doen van betrouwbare waarnemingen. Dat is bepaald geen sinecure! Astronomie is een mooi voorbeeld. Wat er in het Universum gebeurt is zo complex dat alleen de allerbeste telescopen de mens betrouwbare waarnemingen kunnen verschaffen die ons verder brengen bij het begrijpen van wat daar allemaal voor wonderbaarlijks gebeurt. Opvolger van de Hubbletelescoop, de James Webb telescoop, produceert beelden die ons elke dag weer in opperste verbazing brengen. Die beelden stellen de mens in staat om aloude veronderstellingen te verwerpen en bestaande modellen over het ontstaan van het heelal dichter bij de waarheid te brengen.

Temperatuurmetingen

Terug naar het aardse klimaat. In het klimaatonderzoek zijn temperatuurmetingen van groot belang. Simpel zou je zeggen, je steekt thermometers in de grond en archiveert dagelijks de resultaten in een spreadsheet. In het verleden is het inderdaad zo gegaan, maar zijn die resultaten betrouwbaar en representatief? Was dat maar waar. Ook bij meten is wetenschappelijke professionaliteit nodig.

Allereerst bestaat het oppervlak van de planeet voor meer dan 70% uit water, dus daar steek je geen thermometer in de grond. Ook waren vroeger de meetstations schaars en waren sommige delen van de aarde veel beter bedekt dan andere. Bovendien is een meetstation dat eerst in the middle of nowhere stond, door de oprukkende urbanisatie nu terecht gekomen in de buitenwijk van een grote stad, of onmiddellijk naast een fabriek of een vliegveld. Door het zogeheten Urban Island Effect verre van ideale locaties. Pas ruim veertig jaar geleden werd het door satellietmetingen mogelijk de temperatuur wereldwijd te meten op een wijze die veel betrouwbaarder en representatiever is.

Klimaatmodellen en satellietmetingen

De klimaatmodellen vertellen ons al vele decennia dat de aarde opwarmt tot alarmerend hoge temperaturen en dat het CO2-gas de grote boosdoener is. VN-baas António Guterres zegt het zo: “We are on a highway to climate hell” als we niet stoppen met het uitstoten van het ‘kwaadaardige’ CO2-gas. Ook wordt daaraan nog graag toegevoegd dat 97% van de wetenschappers het daarmee eens is. Echter, is dat het ware verhaal?

Illustratie 2: VN-baas Antonio Guterres waarschuwt de wereldgemeenschap: “We bevinden ons op een snelweg naar de klimaathel” als mensen niet stoppen met het uitstoten van het kwade CO2-gas.

Onzinnige scenario’s

Nog erger, om die paniekboodschap van VN-baas Guterres te versterken werden onzinnige scenario’s gebruikt die in de praktijk onmogelijk zijn. Zo werd het beruchte RCP 8.5 scenario in de klimaatmodellen gestopt (extreme emissie van CO2) om op grote schaal mensen de stuipen op het lijf te jagen. Dat scenario, dat in 2100 een opwarming voorspelt van meer dan 6 0C, wordt tot op vandaag gebruikt, terwijl men dondersgoed weet dat die voorspellingen gebaseerd zijn op onzinnige aannames.

CO2

En 100% van de wetenschappers is het er ook over eens dat meer CO2 bijdraagt aan de opwarming, maar slechts een paar procent vindt dat menselijke CO2 de dominante oorzaak is van de huidige opwarming. Ook dát wordt door harde feiten bevestigd. In de eerst plaats zien we in de geschiedenis van het aardse klimaat (ver voordat er mensen waren) dat er perioden waren met hoge CO2-concentraties en lage temperaturen, alsmede perioden met lage CO2-concentraties en hoge temperaturen. Er waren dus andere oorzaken in het spel, die een grote invloed hadden op de aardse temperatuur.

Verzadigingseffect

Maar nog interessanter zijn de moderne satellietmetingen die laten zien, dat er bij meer CO2-emissie een verzadigingseffect optreedt, zoals we dat zo vaak zien in de natuur. Hoe meer CO2, des te minder het effect op de temperatuur. Het lineaire gedrag in de klimaatmodellen klopt dus niet met de werkelijkheid. Dat verklaart mede de paniekvoorspellingen door die modellen. Voor de fijnproevers nog een opmerking hierover. De wet van Le Chatelier stelt dat de natuur er altijd naar streeft om verstoringen tegen te werken (‘negatieve terugkoppeling’). Die wet verklaart bijvoorbeeld dat in de klimaathistorie de glaciale en interglaciale perioden altijd binnen bepaalde temperatuurgrenzen bleven lopen, ongeacht de CO2-concentratie in de atmosfeer.

Illustratie 3: Nobel Laureate Dr. John Clauser, ondertekenaar van Clintel’s World Climate Declaration, formuleert het als volgt: “Truth has the property of being in accord with reality and good science means observing reality in nature and reporting it accurately with no thought to the consequences.”

Levensmolecuul

In dat licht nog iets over CO2. Metingen geven aan dat meer CO2 wel een opwarmend effect heeft, maar die metingen geven óók aan dat die opwarming bescheiden is. Er is dus geen enkele, en dan ook geen enkele wetenschappelijke aanwijzing voor al die AGW-paniekverhalen. Bovendien, metingen laten ook zien dat CO2 het levensmolecuul is voor alle natuur op aarde. Hoe meer CO2, hoe groener onze aarde en hoe hoger de productiviteit van de landbouw. Als we beide CO2-eigenschappen met elkaar vergelijken, opwarming en groei, dan is het peperdure en ontwrichtende “net-zero” klimaatbeleid dat nu gevoerd wordt wetenschappelijk en maatschappelijk onverantwoord.

Oorzaak en gevolg

Tot slot, de vraag van oorzaak en gevolg bij complexe systemen is een van de lastigste problemen in de wetenschap. Zo zijn er ook wetenschappelijke aanwijzingen dat de opwarming van oceanen ervoor zorgt dat er meer CO2 in de atmosfeer komt (Wet van Henry). Dus niet alleen de mens, maar ook de natuur heeft invloed op de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Het gaat om het complete verhaal. Op alle scholen zou niet het bekende angstverhaal, maar het complete verhaal verteld moeten worden. Waarom worden onze kinderen over klimaat zo eenzijdig voorgelicht?

Samenwerken

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) vertelt ons een veel te simplistisch en alarmistisch verhaal over klimaatverandering. In dat verhaal wordt antropogene CO2 als de grote oorzaak aangewezen (‘The science is settled’). Het gevolg van die stellige uitspraak is dat een snelle uitfasering van het gebruik van fossiele brandstoffen wordt geëist. Echter, de technische en economische realiteit staan dat evenwel niet toe.

Maar afgezien van de praktische onmogelijkheid zijn er de wetenschappelijke argumenten. We hebben in het voorgaande laten zien dat er vele aanwijzingen zijn die erop duiden, dat er veel meer aan de hand is dan antropogene CO2 (‘The science is not settled at all’). We weten nog veel te weinig over het aardse klimaat om te claimen dat de mens het klimaatgedrag naar zijn hand kan zetten.

Er wordt een oproep aan beide klimaatwerelden, alarmisten en realisten, gedaan om elkaar niet te blijven bevechten, maar om gezamenlijk sneller meer wetenschappelijke kennis op te bouwen over het gedrag van ons klimaat. Het is de enige manier om met klimaatmodellen dichter bij de waarheid te komen.

In deel II – dat zaterdag 30 maart wordt gepubliceerd – pleiten wij ervoor om gezamenlijk te gaan werken aan de kansen die klimaatverandering biedt, zowel wetenschappelijk, technologisch als economisch. Let wel, een totaal andere aanpak van het klimaatbeleid betekent ook een totaal andere aanpak van de energietransitie. De voordelen zullen voor iedereen groot uitpakken.